การถอดบทเรียนองค์ความรู้ศิลปะการแสดงพื้นบ้าน ภาคตะวันออก สู่ฐานข้อมูลเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีพ

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์คือ การจัดทําข้อมูลประวัติพัฒนาการและวิถี ชีวิตชุมชน ประกอบด้วย ด้านประวัติ ด้านสังคมวิถีชีวิตและความเชื่อโยงในชุมชน การจัดทําองค์ความรู้ ศิลปะการแสดงพื้นบ้าน ผลการศึกษาพบว่า ประวัติพัฒนาการและวิถีชีวิตชุมชน ตลาดไผ่ล้อมชุมชนใหญ่ที่นับว่าเป็น ศูนย์กลางของอําเภอไผ่ล้อม (ปัจจุบันคือ อําเภอบ้านค่าย) ลักษณะเป็นที่ราบ มีสายน้ำระยองไหลพาดผ่านใจกลางชุมชน จึงทําให้ชุมชนนี้เป็นย่านการค้าที่สําคัญที่จะรับของป่าและข้าวล่องน้ำไปขายที่เมืองระยอง โดยมีผู้คนอาศัยตั้งแต่สมัยอิทธิพลขอม สมัยอยุธยา จนสมัยรัตนโกสินทร์ มีการพัฒนาเรื่อยมาจนย่านการค้าแห่งนี้จึงได้เกิดอาคารเรียงรายจนถึงปัจจุบัน ทำให้เป็นศูนย์กลางทางการค้า รวมถึงกลุ่มของชาติพันธุ์ และเป็นแหล่งรวมศิลปวัฒนธรรมที่ถูกนำเข้ามาจากผู้ที่เดินทางเข้ามายังพื้นที่ ก่อให้เกิดเป็นการประสมประสานศิลปะพื้นบ้านที่พัฒนาขึ้นจนเกิดเป็นเอกลักษณ์พื้นถิ่น โดยเฉพาะหนังตะลุงของสายวัตใหม่กระบกขึ้นผึ้ง ที่เป็นต้นกำเนิดของหนังตะลุงของจังหวัดระยองที่เป็นแหล่งกำเนิดที่สำคัญ การแสดงหนังตะลุงเข้ามาในจังหวัดของเมื่อราวพ.ศ. 2469 จากครูหนังตะลุงที่เที่ดินทางมาจากปักษ์ใต้ เดินทางมาทำการแสดงหนังตะลุงที่บ้านไผ่ล้อมซึ่งเป็นเขตตัวอำเภอบ้านค่าย และเริ่มตั้งคณะหนังตะลุงที่วัดใหม่กระบกขึ้นผึ้ง จนเป็นต้นแบบการแสดงหนังตะลุงของจังหวัดระยอง"