การพัฒนาตัวบ่งชี้และแนวทางการบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาโมเดลตัวบ่งชี้การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก 2) เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดล ตัวบ่งชี้การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก 3) เพื่อสร้างเกณฑ์ปกติในการประเมินการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา ภาคตะวันออก 4) เพื่อเสนอแนวทางการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขต พื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก โดยกำหนดระเบียบวิธีวิจัย 4 ขั้นตอน คือ ระยะที่ 1 การพัฒนาตัวบ่งชี้ การบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก โดยการศึกษาสังเคราะห์เอกสาร งานวิจัย นําข้อมูลมาวิเคราะห์ เพื่อให้ได้ข้อมูล การบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า และสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ด้านการบริหารการศึกษาระดับการวางนโยบายทางการศึกษาของภาคตะวันออก จํานวน 9 ท่าน ระยะที่ 2 การพัฒนาโมเดลตัวบ่งชี้และเกณฑ์ปกติของ การบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา ภาคตะวันออก โดยแบบสอบถาม ผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา ภาคตะวันออก จากการเปิดตารางของ Yamane (1973) ได้กลุ่มตัวอย่าง จํานวน 340 ราย กำหนดกลุ่มตัวอย่าง และเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยการสุ่มแบบแบ่งชั้น (Stratified sampling) จาก 9 จังหวัด 17 สํานักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก ปี พ.ศ. 2563 ผลการหาค่าอํานาจจําแนก (Discrimination) มีค่า อยู่ระหว่าง 0.33-0.90 หาค่าความเชื่อมั่น (Reliability) และความสอดคล้องภายในของแบบสอบถามมีค่าเท่ากับ 0.98 ระยะที่ 3 การยืนยันโมเดลตัวบ่งชี้การบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก โดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory factor analysis) เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลสมมติฐานและข้อมูลเชิงประจักษ์ ตรวจสอบโมเดลการวัด (Measurement model) ด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่ 1 (First order confirmatory factor analysis) ในแต่ละองค์ประกอบ การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่ 2 (Second order confirmatory factor analysis) ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ LISREL ระยะที่ 4 การศึกษาแนวทางการบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา ภาคตะวันออก โดยการจัดสนทนากลุ่ม (Focus group discussion) ที่ได้จาการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) จํานวน 17 คน ผลการวิจัยพบว่า 1. โมเดลตัวบ่งชี้การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา ภาคตะวันออก พบ 3 องค์ประกอบหลัก 12 องค์ประกอบย่อย ดังนี้ องค์ประกอบที่ 1 การนิเทศ การศึกษาประกอบด้วย การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน การวางแผน การปฏิบัติงาน และการประเมินผล องค์ประกอบที่ 2 การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ประกอบด้วย การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานสําหรับการพัฒนาหลักสูตร การออกแบบหลักสูตร การนําหลักสูตรไปปฏิบัติ และการประเมินหลักสูตร องค์ประกอบที่ 3 การพัฒนาสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา ประกอบด้วย การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานการพัฒนาสื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา การสร้างสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาการใช้สื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา และการวัดผล ประเมินผลการใช้สื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา 2. ความสอดคล้องของโมเดลตัวบ่งชี้การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก พบว่า ความเหมาะสมพอดีของโมเดลมีค่า (Chi-square: χ 2 ) = 59.81, (p) = 0.05, (Degree of freedom: df) = 45 (Relative Chi-square: χ 2 / df) = 1.33, (Root mean square error of approximation: RMSEA) = 0.03, (Normed fit index: NFI) = 0.99, (Non-normed fit index: NNFI) = 1.00, (Comparative fit index: CFI) = 1.00, (Root mean square residual: RMR) = 0.02, (Standardized root mean square residual: SRMR) = 0.02, (Goodness of fit index: GFI) = 0.97, (Adjusted goodness of fit index: AGFI) = 0.94 ซึ่งค่าดัชนีส่วนใหญ่มีผลบ่งชี้เหมาะสมดีตามเกณฑ์ 3. เกณฑ์ปกติในการประเมินการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก ผลการวิเคราะห์ข้อมูลสถิติพื้นฐาน พบว่า คะแนนการบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) โดยรวม ประกอบด้วย 83 ตัวบ่งชี้ คะแนนเต็ม 415 คะแนน มีคะแนนเฉลี่ย ( X ) = 362.17 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (SD) = 39.25 ค่าต่ำสุด (Min) = 203 ค่าสูงสุด (Max) = 415 ค่าความเบ้ (Skewness) = -0.75 และค่าความโด่ง (Kurtosis) = 0.56 4. แนวทางการบริหารงานวิชาการในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572) ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออก ต้องให้ความสําคัญกับองค์ประกอบหลักการบริหารงานวิชาการทั้ง 3 องค์ประกอบ คือ องค์ประกอบที่ 1 การนิเทศการศึกษา ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบย่อย คือ การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน การวางแผน การปฏิบัติงาน และการประเมินผลองค์ประกอบที่ 2 การพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษา ประกอบด้วยองค์ประกอบย่อย คือ การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานสําหรับการพัฒนาหลักสูตร การออกแบบหลักสูตร การนําหลักสูตรไปปฏิบัติ และการประเมินหลักสูตร และองค์ประกอบที่ 3 การพัฒนาสื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบย่อย คือ การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน การพัฒนาสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา การสร้างสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา การใช้สื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา และการวัดผล ประเมินผลการใช้สื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา ทั้งนี้ ผู้บริหารควรนําผลการประเมินของแต่ละองค์ประกอบย่อยมาใช้เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพการศึกษาแบบครบวงจร การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานของแต่ละองค์ประกอบต้องคํานึงถึงความหลากหลายของบริบท สภาพทางภูมิศาสตร์ และสภาพทางเศรษฐกิจของแต่ละสถานศึกษา