การพัฒนาแบบจำลองเภสัชสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจโดยใช้ฐานข้อมูลภาพดิจิตอล 3 มิติ พิสูจน์เอกลักษณ์ของยารูปแบบเม็ดและแคปซูลในประเทศไทย: ยาปฎิชีวนะ (ปีที่ 2)

Abstract

การพัฒนาฐานข้อมูลระบบสารสนเทศเภสัชกรรมภาพด้วยภาพดิจิตอล 3 มิติ แบบแสดงผลภาพเสมือนจริงในด้านการพิสูจน์ยาเม็ดและยาแคปซูลที่มีจำหน่ายในประเทศไทยมีวัตถุประสงค์ในการช่วยลดความคลาดเคลื่อนในการระบุชนิดของยา ช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์สามารถบ่งชี้เพื่อพิสูจน์เอกลักษณ์ของยาได้อย่างถูกต้อง ลดปัญหาการจ่ายยาซ้ำซ้อน อาการไม่พึงประสงค์จากยา และช่วยระบุยาที่ไม่ผ่านกระบวนการตลอดสอบคุณภาพและประสิทธิภาพของยาในฐานข้อมูลคณะกรรมการอาหารและยาไทย คณะผู้จัดทำจึงพัฒนาระบบการพิสูจน์เอกลักษณ์ยาเม็ดและยาแคปซูลกลุ่มยาปฏิชีวนะ โดยการเก็บข้อมูลด้วยฐานข้อมูล MySQL และพัฒนาด้วยโปรแกรม Python, Javascript และ HTML โดยทำการรวบรวมข้อมูลยา สี รูปร่าง ขนาดเม็ดยา ภาพดิจิตอลทั้งรูปแบบ 2 มิติและ 3 มิติ และข้อมูลอ้างอิงตามหนังสือ MIMs Thailand และ Drug Information handbook ของยาปฏิชีวนะจำนวน 120 ตัวอย่างที่มีจำหน่ายในประเทศไทย เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการพิสูจน์เอกลักษณ์ทางยาผ่านเทคโนโลยีเว็บแอปพลิเคชัน (Web application) ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงและสามารถใช้งานเว็บแอปพลิเคชันจากอุปกรณ์ต่าง ๆ แบบ Real Time เมื่อเชื่อมต่อกับเครือข่ายอินเตอร์เน็ต และทดสอบการทำงานด้วยการสืบค้นโดยระบุคำค้นด้วยชื่อยา และลักษณะของเม็ดยา ได้แก่ สี รูปร่าง และชนิดยา พบว่า สามารถให้ผลการค้นหาที่มีข้อมูลถูกต้อง แม่นยำ และรวดเร็ว สำหรับงานวิจัยเบื้องต้นใช้ Edge detection algorithm ซึ่งเป็นเทคนิคคำสั่งการหาพื้นที่ภาพของยา ใช้ในการหาขอบเม็ดยาแยกพื้นภาพและตัวเม็ดยา พร้อมทั้งเก็บข้อมูลภาพต้นฉบับในรูปแบบภาพ 3 มิติ ได้แก่ ผลของการวัดสี (Color Measuring) ปริมาตร (Volume) ของเม็ดยา พื้นที่ (Affected area) และความสูง (Max. height) ของยาปฏิชีวนะ ทำการจัดเก็บข้อมูลข้อมูลไปยังโปรแกรมคลาวน์ผ่าน Web Service API เพื่อจัดเก็บลงฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการจำแนกยาต่อไป โดยโปรแกรมจะทำการคำนวณและเปรียบเทียบค่าความเหมือนของเม็ดยามากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 90 แสดงว่าเกิดความผิดพลาดน้อย และสามารถนำโปรแกรมดังกล่าวไปใช้ประโยชน์ในทางเภสัชกรรมได้อย่างถูกต้อง แม่นยำ และรวดเร็ว