การพัฒนาวิธีการตรวจสอบการปนเปื้อนของไวรัสตับอักเสบชนิดเอในหอยนางรมที่เพาะเลี้ยงในพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก

Abstract

ไวรัสตับอักเสบชนิดเอเป็นไวรัสที่สำคัญชนิดหนึ่งที่มักติดต่อสู่คนผ่านการบริโภคหอยนางรมสดในเขตชายฝั่งทะเลตะวันออก การตรวจหาไวรัสในหอยนางรมสดก่อนที่จะไปถึงมือผู้บริโภคสามารถมีประโยชน์ในเชิงป้องกันโรคได้ จากงานวิจัยนี้ได้นำเทคนิค RT-PCR-DNA-ELISA มาใช้ตรวจหาไวรัสตับอักเสบเอในหอยนางรมสด ที่เพาะเลี้ยงตามชายฝั่งทะเลในเชตจังหวัดชลบุรี ระยอง และจันทบุรี โดยสกัดสารพันธุกรรมของไวรัสด้วยวิธี Glycine-Arginine-PEG ก่อนำมาขยายเพิ่มจำนวนด้วย primers ที่ออกแบบผลการทดลองพบว่า RE-PCR มีความไวในการตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสตับอักเสบเอบริสุทธิ์ที่ 3.188 ng และเชื้อไวรัสตับอักเสบเอที่ปนเปื้อนจำลองในหอยนางรมสดที่ 2.4x10 2 PFU ต่อหอยนางรมสด 1.5 กรัม หรือเท่ากับ 160 PFU/g ขณะที่เทคนิค DNA ELISA สามารถเพิ่มความไวของวิธี RT-PCR ในการตรวจสอบสารพันธุกรรมของไวรัสได้ประมาณ 100 เท่า และ 10 เท่า ตามลำดับ เมื่อนำวิธี RE-PCR-DNA-ELISA มาใช้ทดสอบตัวอย่างหอยนางรมธรรมชาติ พบว่า มีการปรากฎเพียงแถบ smear บน agarose แทนการปรากฏของ DNA band ที่มีขนาดตามที่คาดหวังไว้ แต่เมื่อยืนยันความจำเพาะด้วยเทคนิค DNA-ELISA พบว่า ผลผลิตของ RE-PCR บางตัวอย่างให้ผลเป็นบวก จากผลการทดลองทั้งหมดชี้ว่าวิธี DNA-ELISA สามารถเพิ่มความไวและความจำเพาะของเทคนิค RT-PCRในการตรวจสอบสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสตับอักเสบเอได้ ดังนั้นวิธีนี้น่าจะสามารถนำมาพัฒนาเป็นชุดทดสอบพร้อมใช้สำหรับผู้บริโภคและผู้ประกอบการเพื่อใช้ในการตรวจหาไวรัสตับอักเสบชนิดเอที่ปนเปื้อนในหอยนางรมสดในธรรมชาติได้