Abstract:
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทเดิมของตลาดโบราณนครเนื่องเขต เพื่อเป็นแนวทางในเชิงอนุรักษ์แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม อัตลักษณ์ของตลาดโบราณนครเนื่องเขตที่มีความแตกต่างจากตลาดโบราณอื่น ๆ และออกแบบพื้นที่ชุมชนตลาดโบราณนครเนื่องเขต ในเชิงอนุรักษ์และพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมรองรับเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกเป็นการวิจัยเชิงผสมผสาน โดยชุมชนมีส่วนร่วมในกระบวนการค้นหาปัญหาความต้องการโดยมีขั้นตอนการดำเนินการและผลการวิจัยดังนี้ ศึกษาวิถีชีวิต สังคม ชุมชน อาคาร สิ่งปลูกสร้าง สถาปัตยกรรม และสิ่งอำนวยความสะดวก ตลาดโบราณนครเนื่องเขต พื้นที่ในการวิจัย คือ ตลาดโบราณนครเนื่องเขต ตำบลนครเนื่องเขต อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา ศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ ความเป็นเอกลักษณ์ของตลาดโบราณนครเนื่องเขตที่มีความแตกต่างกับตลาดเก่าโบราณอื่น ๆ ในด้านวิถีการดำเนินชีวิต วัฒนธรรม ประเพณี อาหาร รูปแบบ สถาปัตยกรรม อาคารสิ่งปลูกสร้างและทำการออกแบบพื้นที่ชุมชนตลาดโบราณนครเนื่องเขต เพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาแหล่งท่องเที่ยววัฒนธรรม ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ประชาชนที่อาศัยอยู่ในชุมชนตลาดโบราณนครเนื่องเขต นักท่องเที่ยวและผู้นำชุมชนทั้งภาครัฐและเอกชน เก็บข้อมูลโดยการสังเกตและจดบันทึก การสัมภาษณ์เชิงลึกการสนทนากลุ่ม และการสัมมนาการวิเคราะห์ข้อมูลด้านเนื้อหา สรุปองค์ประกอบหลักและนำไปเชื่อมโยงความสัมพันธ์กับการวิจัย ผลการวิจัย พบว่า บริบทตลาดโบราณนครเนื่องเขตที่ควรอนุรักษ์ ได้แก่ อาคารสิ่งปลูกสร้างของใช้โบราณ สิ่งที่ควรพัฒนา ได้แก่ พัฒนารูปแบบอักษรที่เป็นเอกลักษณ์ของตลาด และพัฒนาตราสัญลักษณ์ตลาด อัตลักษณ์ของตลาดโบราณนครเนื่องเขตคือ มีชุมชนอยู่สองฝั่งคลองโดยมีสะพานข้าม ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของตลาดการสัญจรในอดีตใช้ทางเรือเป็นหลัก ปัจจุบันก็ยังมีการสัญจรทางเรือให้เห็นอยู่และการออกแบบพื้นที่ประกอบด้วย ซุ้มประตูปากทางตลาด ศาลาท่าน้ำ ที่ครอบถังขยะ กราฟิกบน ผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกและจุดถ่ายรูป ผลของการออกแบบพื้นที่ชุมชนตลาดโบราณนครเนื่องเขตในเชิงอนุรักษ์รองรับเขตพัฒนา พิเศษภาคตะวันออก สรุปได้ว่า ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนต้องบูรณาการเข้าด้วยกัน เพื่อดำเนินการออกแบบพื้นที่ชุมชนตลาดโบราณนครเนื่องเขต โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อเป็นการอนุรักษ์ แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม วิถีการดำเนินชีวิตของชุม
