Abstract:
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการ การก่อรูปของธุรกิจการขยายตัวของเศรษฐกิจชุมชน และการล้มสลายของเศรษฐกิจชุมชน ในธุรกิจพลอยจันทบุรี วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ โดยอาศัยข้อมูลจากเอกสาร และการสัมภาษณ์แบบประวัติศาสตร์จากคําบอกเล่า ผลการศึกษาพบว่า พัฒนาการและการล้มสลายของธุรกิจพลอยจังหวัดจันทบุรี ในช่วงการก่อรูปของธุรกิจ เป็นการทําธุรกิจในครัวเรือนหรือเครือญาติ เน้นการค้าขายพลอยก่อน ต่อมา เมื่อชาวจันทบุรีรู้จักวิธีการเจียระไนพลอยจึงพัฒนาไปเป็นการค้าขายพลอยเจียระไนแล้ว เมื่อธุรกิจ พลอยเริ่มเป็นที่รู้จักจึงเริ่มเข้าสู่ช่วงการขยายตัวของเศรษฐกิจชุมชน มีการขุดพลอยมากขึ้น ค้นพบวิธีการปรับปรุงคุณภาพพลอยให้มีความสวยงาม ประกอบกับความสามารถในการเจียระไนพลอยของชาวจันทบุรีที่มีชื่อเสียงด้านความประณีตสวยงานจนเป็นที่ต้องการของต่างประเทศ เกิดการส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมจากภาครัฐ สร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจการค้าพลอยในจันทบุรีแบบก้าวกระโดด ธุรกิจพลอยกลายเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ มีการลงทุนทางด้านการเงิน เทคโนโลยี และบุคลากร ซึ่งจากการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว ทําให้ปริมาณพลอยที่มีอยู่ตามธรรมชาติลดน้อยลง ผู้ประกอบธุรกิจต้องนําเข้าพลอยก่อนจากต่างประเทศ ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ประกอบกับภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก และการกีดกันทางการค้าที่เกิดจากการค้าขายพลอยปลอมของผู้ประกอบธุรกิจพลอยบางกลุ่มส่งผลให้การค้าขายพลอยหยุดชะงัก ผู้ประกอบธุรกิจขนาดเล็กหรือขนาดกลางไม่สามารถดําเนินธุรกิจต่อไปได้เนื่องจากขาดเงินทุนในการหมุนเวียน ก่อให้เกิดการล้มสลายของเศรษฐกิจชุมชนการค้าขายพลอยจันทบุรี เหลือเพียงผู้ประกอบธุรกิจรายใหญ่ที่สามารถดํารงอยู่ได้ท่ามกลางสภาพปัญหาและวิกฤติเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น
