การเพิ่มความจำตามแผนของผู้สูงอายุโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฝึกสมองที่บูรณาการการฝึกกระบวนการร่วมกับการฝึกกลยุทธ์ทางปัญญา

Abstract

ความจำตามแผน เป็นความสามารถในการจดจำสิ่งที่จะต้องกระทำหรือดำเนินการด้วยความตั้งใจตามแผนในเวลาที่เหมาะสม มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของแต่ละบุคคล โดยเฉพาะ การปฏิบัติกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฝึกสมองที่บูรณาการการฝึกกระบวนการร่วมกับการฝึกกลยุทธ์ทางปัญญา สำหรับเพิ่มความจำตามแผนของผู้สูงอายุ และศึกษาผลของการฝึกด้วยโปรแกรมที่พัฒนาขึ้น โดยการเปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนตอบถูกและระยะเวลาตอบสนองขณะทำแบบทดสอบความจำตามแผน ก่อนกับหลัง การฝึกระหว่างกลุ่มทดลองกับกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างเป็นอาสาสมัครผู้สูงอายุ จากศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุวาสนะเวศม์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จำนวน 60 คน อายุระหว่าง 60-80 ปี สุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ด้วยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฝึกสมองที่บูรณาการการฝึกกระบวนการร่วมกับการฝึกกลยุทธ์ทางปัญญา และแบบทดสอบวัดความจำตามแผน กลุ่มทดลองใช้ระยะเวลาในการฝึก จำนวน 16 ครั้ง ครั้งละ 30 นาที วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ t-test, Shapiro-Wilk และ MANOVA ผลการวิจัยปรากฏว่า โปรแกรมที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การเลือกแผนกิจวัตร 2) การจำแผนกิจวัตร 3) การดำเนินตามแผนกิจวัตร 4) การเลือกกิจวัตรเป้าหมาย และ5) การแสดงผล และหลังการฝึกด้วยโปรแกรมที่พัฒนาขึ้น กลุ่มทดลองมีคะแนนความจำตามแผนสูงกว่า และใช้ระยะเวลาตอบสนองน้อยกว่า เมื่อเทียบกับก่อนการฝึก และเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม (p < .05) สรุปได้ว่า การฝึกด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฝึกสมองที่บูรณาการการฝึกกระบวนการร่วมกับการฝึกกลยุทธ์ทางปัญญาอย่างต่อเนื่อง สามารถช่วยเพิ่มความจำตามแผนของผู้สูงอายุได้