ความหลากชนิดและความชุกชุมของมดที่หากินตามพื้นดินในระบบเกษตรกรรมเขตร้อน : กรณีศึกษาจังหวัดระยอง ภาคตะวันออกของประเทศไทย

กิตติศักดิ์ ปราบพาล

dc.contributor.advisor	สาลินี ขจรพิสิฐศักดิ์
dc.contributor.author	กิตติศักดิ์ ปราบพาล
dc.contributor.other	มหาวิทยาลัยบูรพา. คณะวิทยาศาสตร์
dc.date.accessioned	2023-05-12T03:12:14Z
dc.date.available	2023-05-12T03:12:14Z
dc.date.issued	2560
dc.identifier.uri	https://buuir.buu.ac.th/xmlui/handle/1234567890/6614
dc.description	วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--มหาวิทยาลัยบูรพา, 2560
dc.description.abstract	ความหลากชนิดและความชุกชุมของมดที่หากินตามพื้นดินในระบบเกษตรกรรมเขตร้อน กรณีศึกษาจังหวัดระยอง ภาคตะวันออกของประเทศไทย ได้ทำการศึกษาในเขตพื้นที่สวนทุเรียน สวนมังคุด และสวนยางพาราระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ. 2558 ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2559 โดยสำรวจภาคสนามเดือนละครั้งด้วยวิธีเก็บตัวอย่าง 4 วิธี ได้แก่ การใช้กับดักหลุมกับดักเหยื่อทูน่ากับดักเหยื่อน้ำหวาน และการร่อนเศษใบไม้ ผลการศึกษาพบมดทั้งหมดจำนวน 110,122 ตัว แบ่งเป็นสวนทุเรียน 49,998 ตัว สวนมังคุด 35,724 ตัว และสวนยางพารา 24,700 ตัว โดยสามารถจัดจำแนกในระดับชนิดออกเป็น 37 ชนิด ใน 29 สกุล และ 7 วงศ์ย่อย ได้แก่ Dolichoderinae, Dorylinae, Ectatomminae, Formicinae, Myrmicinae, Ponerinae และ Pseudomyrmecinae สวนมังคุดพบจำนวนชนิดมดมากที่สุด (30 ชนิด ใน 26 สกุล 6 วงศ์ย่อย) รองลงมาคือ สวนทุเรียน (23 ชนิด ใน 21 สกุล 5 วงศ์ย่อย) และสวนยางพารา (20 ชนิด ใน 18 สกุล 6 วงศ์ย่อย) วงศ์ย่อย Myrmicinae เป็นวงศ์ย่อยที่มีจำนวนสกุลและจำนวนชนิดมากที่สุด (12 ชนิด 9 สกุล) รองลงมาคือ วงศ์ย่อย Formicinae (9 ชนิด 7 สกุล) และวงศ์ย่อย Ponerinae (7 ชนิด 5 สกุล) เมื่อพิจารณาตามวิธีเก็บตัวอย่าง พบว่า วิธีการวางกับดักหลุมเป็นวิธีที่ได้จำนวนวงศ์ย่อยสกุล และชนิดได้สูงสุดเมื่อเทียบกับวิธีอื่น โดยสามารถรวบรวมมดได้ทั้งหมด 7 วงศ์ย่อย 36 ชนิด 28 สกุลคิดเป็นร้อยละ 97.30 ของจำนวนชนิดมดทั้งหมด จากการศึกษาดัชนีโครงสร้างทางชีวภาพของชุมชีพมด พบว่า ค่าเฉลี่ยของดัชนีความหลากหลายของ Shannon (H') ดัชนีความสม่ำเสมอ (E') และดัชนีความหลากหลายของ Simpson(D') ของมดในพื้นที่สวนทุเรียนมีค่าต่ำที่สุดเมื่อเทียบกับพื้นที่สวนมังคุดและสวนยางพารา เมื่อพิจารณาถึงจำนวนตัวมดในแต่ละชนิด พบว่า มด Carebaraaffinis มด Anoplolepis gracilipesและมด Pheidole sp. เป็นชนิดพันธุ์เด่นที่พบในสวนทุเรียน สวนมังคุด และสวนยางพารา ตามลำดับ นอกจากนี้ยัง พบว่า ค่าสัมประสิทธิ์ความเหมือนของชนิดมดมีค่าสูงสุดในระหว่างพื้นที่สวนทุเรียนและสวนมังคุด คิด เป็นร้อยละ 65 ขณะที่ค่าสัมประสิทธิ์ความเหมือนของชนิดมดมีค่าต่ำสุดในระหว่างสวนมังคุดและสวนยางพารา คิดเป็นร้อยละ 61 ผลการศึกษาทั้งหมดในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าความหลากชนิดความชุกชุม และองค์ประกอบทางชนิดของกลุ่มสังคมมดมีความแปรผันไปตามรูปแบบของการทำเกษตรกรร
dc.language.iso	th
dc.publisher	คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
dc.rights	มหาวิทยาลัยบูรพา
dc.subject	มด -- ไทย (ภาคตะวันออก) -- การสำรวจ
dc.subject	มด -- การเลี้ยง
dc.subject	มหาวิทยาลัยบูรพา -- สาขาวิชาชีววิทยาศึกษา
dc.title	ความหลากชนิดและความชุกชุมของมดที่หากินตามพื้นดินในระบบเกษตรกรรมเขตร้อน : กรณีศึกษาจังหวัดระยอง ภาคตะวันออกของประเทศไทย
dc.title.alternative	Species diversity nd bundnce of ground–forging nts in tropicl griculturl system: cse study of ryong province, estern thilnd
dc.type	วิทยานิพนธ์/ Thesis
dc.description.abstractalternative	The species diversity and abundance of ground-foraging ants in tropical agricultural system: a case study in Rayong province, eastern Thailand was conducted in the durian orchard, the mangosteen orchard, and the rubber plantation between October 2015 and September 2016. Ant specimens were collected once a month with 4 different methods which include pitfall traps, tuna-bait traps, sugar-bait traps and leaf-litter sifting. Overall, the total number of ant individuals was 110122, of which 49998 ants were in the durian orchard, 35724 ants in the mangosteen orchard and 24700 ants in the rubber plantation. Accordingly, thirty-seven species in 29 genera in 7 subfamilies, including Dolichoderinae, Dorylinae, Ectatomminae, Formicinae, Myrmicinae, Ponerinae and Pseudomyrmecinae, were recorded. The mangosteen orchard was the richest area with 30 species in 26 genera and 6 subfamilies, followed by the durian orchard (23 species in 21 genera and 5 subfamilies) and the rubber plantation (20 species in 18 genera and 6 subfamilies), respectively. The subfamily Myrmicinae was the richest in species (12 species in 9 genera), followed by Formicinae (9 species in 7 genera), and Ponerinae (7 species in 5 genera). Considering the sampling methods, the pitfall trap caught the greatest number of subfamilies, genera and species of ants as opposed to the other ways. The pitfall trap sampling technique gathered up 36 species in 28genera and 7 subfamilies, representing 97.30% of the total number of species. According to measures of species diversity, the results show that with respect to the average values of the Shannon Diversity Index (H'), the Evenness index (E') and the Simpson’s Index of Diversity(D'), the durian orchard is the lowest, compared to the mangosteen orchard and rubber plantation. The most abundant ant species were Carebara affinis (in the durian orchard), Anoplolepis gracilipes (in the mangosteen orchard), and Pheidole sp. (in the rubberplantation). In addition, the Sorensen’s similarity coefficient was highest at 65% between the durian and mangosteen orchards whereas the lowest at 61% between the magosteen orchard and the rubber plantation. All resulted presented here highlighted that the species diversity, abundance, and species composition of ground-foraging ant communities were varied among three different agricultural systems.
dc.degree.level	ปริญญาโท
dc.degree.discipline	ชีววิทยาศึกษา
dc.degree.name	วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต
dc.degree.grantor	มหาวิทยาลัยบูรพา