Abstract:
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบต้นแบบบรรจุภัณฑ์อาหารทะเลแห้งประเภทของขบเคี้ยว ที่ขายปลีกบริเวณชุมชนตลาดหนองมน จังหวัดชลบุรี โดยศึกษาความต้องการใช้บรรจุภัณฑ์ทั้งในกลุ่มผู้จำหน่าย และกลุ่มผู้บริโภค กลุ่มตัวอย่างประชากรประกอบด้วยผู้ค้าปลีกจำนวน 30 ร้านค้า และผู้บริโภคจำนวน 100 คน ใช้การสังเกต แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม แบบสอบถามความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญ และแบบประเมินความพึงพอใจจากผู้จำหน่ายและผู้บริโภค เป็นเทคนิคการเก็บรวบรวมข้อมูล แล้ววิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ นำเสนอในรูปแบบการบรรยายเชิงพรรณนาและตาราง ผลการวิจัยสรุปได้ว่า
สินค้า : อาหารทะเลแห้ง ประเภทของขบเคี้ยวที่จำหน่ายบริเวณชุมชนตลาดหนองมน
จังหวัดชลบุรีมี 2 ชนิด ผลิตภัณฑ์ได้แก่ ปลาและปลาหมึก โดยในกลุ่มปลาชนิดที่ขายดีที่สุดในลักษณะ ของขบเคี้ยวคือ ปลาเส้นปรุงรส รสบาร์บีคิว และในกลุ่มปลาหมึกที่นิยมมากที่สุดคือ ปลาหมึกหยองปรุงรส รสเผ็ดน้อย ทั้งผู้จำหน่ายและผู้บริโภค มีความต้องการบรรจุภัณฑ์ที่มองเห็นสินค้าได้ชัดเจน บรรจุสินค้าในปริมาณ เหมาะสม รับประทานเป็นของขบเคี้ยว นอกจากนี้ยังเน้นการพกพาถือหิ้วที่สะดวก มีลวดลายภาพประกอบบอกชนิดสินค้าและความเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นร่วมด้วย
ผลการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่พัฒนาขึ้นใหม่ ผู้วิจัยได้นำผลการวิเคราะห์มาทำการออกแบบโดยเลือกใช้ถุงพลาสติกโพลิพรอพิลีน (Polypropylene) หรือPP. ชนิดใสจีบข้างมีต้นทุนในการผลิตต่ำ และเป็นบรรจุภัณฑ์ที่ผู้จำหน่ายใช้อยู่เดิมปิดผนึกด้วยความร้อน (Hot Seal) ใช้สำหรับบรรจุภัณฑ์ขั้นปฐมภูมิ ในขนาดบรรจุ 100 กรัม และใช้กระดาษกล่องแป้งหลังเทา 310 แกรม เจาะช่องใสมองเห็นสินค้าด้านในเป็นบรรจุภัณฑ์ทุติยภูมิสามารถพิมพ์รายละเอียดต่าง ๆ ของสินค้า และสร้างความสนใจแก่ผู้บริโภคได้ดี การใช้ตราสินค้าเป็นลักษณะชื่อร่วม “ของฝากจากหนองมน” และมีสติกเกอร์ชื่อร้านเพิ่มเติมพร้อมรายละเอียดปลีกย่อยที่แตกต่างกัน ในแต่ละร้านใช้ภาพประกอบปลาและปลาหมึกบอกชนิดของสินค้า ร่วมกับแหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงคือชายหาดบางแสนที่เป็นจุดจดจำของท้องถิ่น ทำการออกแบบแบบร่างจำนวน 3 ชุด ในแต่ละชุดประกอบด้วยบรรจุภัณฑ์สำหรับปลาเส้นปรุงรส รสบาร์บีคิว และปลาหมึกหยองปรุงรส รสเผ็ดน้อยสอบถามความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบบรรจุภัณฑ์ พบว่าบรรจุภัณฑ์ชุดที่ 3 มีความเหมาะสม ในด้านต่าง ๆ ของบรรจุภัณฑ์และเหมาะสมในการผลิตและใช้งานจริงมากที่สุด
ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้จำหน่ายและผู้บริโภค พบว่าระดับความพึงพอใจที่มีต่อคุณลักษณะของบรรจุภัณฑ์ทั้ง 4 ด้าน ที่มีต่อต้นแบบบรรจุภัณฑ์ได้แก่ ด้านการรองรับหรือการบรรจุ ด้านการคุ้มครองป้องกันและเก็บรักษา ด้านความสะดวกในการบรรจุ การขนส่งและการใช้งานอยู่ในระดับดีมาก และด้านการให้ข้อมูลและส่งเสริมการขายอยู่ในระดับดีมากที่สุด
This research aims to design prototypes of retail dried seafood snacks packaging for Nongmon market community, Chonburi were selected to determine the demand for packaging were selection to determine. The sample population consisted of 30 retailers and 100 consumers. The data collection techniques used in the research include observation, interviews, questionnaires, surveys, expert reviews and evaluation by sellers and consumers. Data were statiscally in terms of by percentage and standard deviation and then presented in the form of descriptive information and tables. The results of the study concluded as follows :
1. Products : Dried seafood snacks in Nongmon market community are classified into 2 types of products which are fish and cuttlefish. The best selling fish snack is the BBQ flavor and the most popular squid snacks is the spicy flavor shredded seasoned cuttlefish. Both retailers and consumers wanted the transparent packages for the products and the appropriate quantity of snacks. They also wanted them to be portable and convenient to carry, have some interesting illustration pattern telling the type of products and presenting the uniqueness of local as well.
2. Prototypes : The results of of the packaging analysis were put into the design of packaging prototypes, using plastic bags Polypropylene or PP, clear, cap side which is quite low in cost of production and the seller already used this materials. The primary packaging of 100 g. product was heat sealed and use the gray back duplex board 310 g. for the secondary packaging and also cut and attach with clear plastic in order to allow for transparency. The gray back duplex board was printed with product detail to make the products be more attractive. The branding is in a common name. "souvenir from Nongmon" using a sticker bearing the detail of the different stores. There are some illustration of fish and cuttlefish on the products and also some tourist attraction of Bangsaen beach. There were 3 sets of prototypes, each set consisted of packaging of fish snack BBQ and spicy seasoned shredded cuttlefish. The expert were asked to give opinions on the packaging design. The packaging design set 3 is the most appropriate in terms of packaging and suitability for the production.
3. Satisfaction : The evaluation from retailers and the consumers showed the level of satisfaction towards the packaging design in all 4 aspects : include the support or packing, the protection and preservation, the ease of packing; transport and accessibility got in very good level, and in term of providing information and promote got in the highest level of evaluation.