Abstract:
การวิจัยเรื่อง วงศัพท์และความสัมพันธ์ทางความหมายของคำปฏิญาณตนในหน้าที่และอาชีพไทย มีวัตถุประสงค์ 2 ข้อ คือ 1. วิเคราะห์อรรถลักษณ์ทางความหมายของคำศัพท์ที่ปรากฏในคำปฏิญาณตนในหน้าที่และอาชีพในสังคมไทย และ 2. วิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางความหมายของคำศัพท์ที่ปรากฏในคำปฏิญาณตนในหน้าที่และอาชีพในสังคมไทย โดยเก็บข้อมูลจากคำปฏิญาณตนในเว็บไซต์ครอบคลุมคำปฏิญาณตน ตามหมวดอาชีพได้ 6 หมวด จำนวน 35 คำปฏิญาณ ใช้วิธีการวิเคราะห์อรรถลักษณ์ด้วยการแสดงองค์ประกอบย่อยทางความหมายของคำ และนำองค์ประกอบย่อยทางความหมายของคำมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างคำที่มีต่อกันเพื่อจัดหมวดความหมายของคำศัพท์
ผลการวิจัยพบว่า 8 วงศัพท์ที่พบในคำปฏิญาณตนสามารถจัดหมวดความหมายได้ 8 หมวด
ความหมาย ดังนี้ 1. หมวดความหมาย “จริยธรรม” 2. หมวดความหมาย “การดูแล” 3. หมวด
ความหมาย “คำแทนตน” 4. หมวดความหมาย “ความตั้งมั่น”5. หมวดความหมาย “ศีลธรรม”
6. หมวดความหมาย “ดินแดน” 7. หมวดความหมาย “ระบอบการปกครอง” 8. หมวดความหมาย “ความภาคภูมิใจ” โดยอรรถลักษณ์ที่คำในแต่ละหมวดมีร่วมกันมีอรรถลักษณ์ที่เหมือนกัน จำนวน 3-6 อรรถลักษณ์ งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าถ้อยคำปฏิญาณตนในหน้าที่และอาชีพในสังคมไทยมีความหมายในด้านการส่งเสริมและผลักกันให้ผู้ทำอาชีพต่าง ๆ ในสังคมไทยยึดมั่นในศีลธรรมความถูกต้องและรักษาผลประโยชน์ของประชาชนและประเทศชาติเป็นสำคัญ