Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการ และปัจจัย รวมทั้งเงื่อนไขที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพัทยาจากชุมชนชาวประมงไปสู่เมืองท่องเที่ยวระดับโลก วิธีการศึกษาใช้แนวการวิจัยเชิงประวัติศาสตร์โดยเน้นเอกสารและการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาตาม พบว่า พัฒนาการของเมืองพัทยาสามารถแบ่งออกเป็น 5 ยุค คือ ยุคที่หนึ่งเป็นยุคหมู่บ้านชาวประมง ยุคที่สองเป็นยุคการสะสมทุนการท่องเที่ยวชายทะเล (พ.ศ. 2497 - พ.ศ. 2518) ยุคที่สามเป็นยุคการจัดตั้งเมืองพิเศษของรัฐ (พ.ศ. 2518 - พ.ศ. 2521) ยุคที่สี่เป็นยุคแห่งการเป็นเมืองอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว (พ.ศ. 2521 - 2535) ยุคที่ห้าเป็นยุคพัทยายุคก้าวสู่เมืองท่องเที่ยวระดับโลก (พ.ศ. 2535 - ปัจจุบัน) นอกจากนี้ ผลการศึกษายังพบอีกว่าปัจจัยและเงื่อนไขของพัฒนาการเมืองพัทยามีดังต่อไปนี้ การขยายตัวของวัฒนธรรม การท่องเที่ยวชายทะเล และการเข้ามาใช้บริการของทหารอเมริกันในยุคสงครามเย็นมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพัทยายุคการสะสมทุน การปรับรูปแบบการสะสมทุนทางวัฒนธรรมและนโยบายการหารายได้ของรัฐจากการท่องเที่ยว มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพัทยาไปสู่เมืองที่นำไปสู่การจัดตั้งเมืองพิเศษของรัฐ นโยบายหารายได้จากการท่องเที่ยว การขยายตัวของโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงไปสู่การเป็นเมืองอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว นโยบายอเมซิ่งไทยแลนด์เพื่อหารายได้จากการท่องเที่ยว และการจัดตั้งพัทยาเป็นเมืองท่องเที่ยวพิเศษ หรืออพท. มีผลต่อการนำพัทยาไปสู่เมืองท่องเที่ยวระดับโลก
