Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) ศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ อัตลักษณ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น พนัสนิคม 2) ศึกษากระบวนการสรา้ง การสืบทอด และการเปลี่ยนแปลงภูมิปัญญาท้องถิ่น 3) การจัดองค์ความรู้ตามวัตถุประสงค์ทั้งสองข้อให้เป็นระบบ อยู่ในสภาพพร้อมใช้และเข้าถึงได้ง่าย
ผลการวิจัยพบว่า
ความอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และที่ตั้งสัมพันธ์ ทำให้พื้นที่นี้เป็นพื้นที่ที่มนุษย์เข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ยุคประวัติศาสตร์ก่อนสมัยราชอาณาจักรไทย สมัยราชอาณาจักรไทย และรัฐไทยปัจจุบัน
ภูมิปัญญาที่ถือเป็นอัตลักษณ์ของท้องถิ่นพนัสนิคม ซึ่งเป็นผลผลิตของความพยายามที่จะดำรงอยู่ร่วมกับธรรมชาติ และสังคมซึ่งประกอบด้วยประชากรอย่างน้อย 3 กลุ่มชาติพันธุ์ใหญ่ ๆอย่างตระหนักในคุณค่าของกันและกัน ได้แก่ ประเพณีบุญกลางบ้าน เครื่องจักรสานพนัสนิคม และการเล่นทายโจ๊กปริศนา ซึ่งวัฒนธรรมภูมิปัญญาทั้ง 3 ด้านนี้ผ่านกระบวนการสรา้งสรรค์ สืบทอด เปลี่ยนแปลง และพัฒนาให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยีในปัจจุบัน