ศึกษาความสามารถในการยับยั้งการขับยาในกลุ่ม anthracyclines ออกนอกเซลล์โดย P-glycoprotein ด้วยโมเลกุลธรรมชาติในเซลล์มะเร็ง K562 ที่ดื้อต่อยา doxorubicin

Abstract

การดื้อยาแบบ MDR เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้การรักษามะเร็งตับ เคมีรักษามีประสิทธิภาพต่ำหรือไม่ได้ผล กลยุทธ์ในการแก้ปัญหาการดื้อยาคือ การทำให้ความเข้มข้นของยาภายในเซลล์สูงขึ้น โดยการ (1) ออกแบบ หรือ เลือกโมเลกุลที่มีประสิทธิภาพในการต้านมะเร็งสูง และไม่ถูกขับออกนอกเซลล์โดย P-glycoprotein (2) ตรวจเลือกโมเลกุลที่สามารถยับยั้งการทำงาน (inhibitor) ของ P-glycoprotein และ (3) ตรวจเลือกโมเลกุลที่มีผลต่อระบบพลังงานของเวลล์โดยเฉพาะต่อ mitochondria ของเซลล์ MDR ในการศึกษานี้พบว่าโมเลกุล dextrans ที่มีขนาดโมเลกุล 6000 Da 6000 Da 110000 500000 Da และ 1,000,000 Da ไม่ยับยั้งการทำงานของ P-glycoprotein ทั้งในการศึกษาทางจลศาสตร์ และการศึกษาพิษ ร่วมกับ pirarubicin โมเลกุล qinghoasu ได้แก่ artemisinin, dihydroartemisinin และ artesunate มีคุณสมบัติด้านมะเร็ง K562 โดยสามารถยับยั้งการเพิมจำนวนของเซลล์ที่ดื้อยาได้เท่า ๆกับ เซล์ที่ไวต่อยา โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 15+-5 uM, 1+-0.2 uM, 1+-03 uM, และ ค่า RF เท่ากับ 2, 1 และ 1, 4 สำหรับ artemisinin, dihydroartemisinin, artesunate ตามลำดับ qinghaosu ทั้ง 3 โมเลกุล สามารถยับยั้งการทำงานของ P-glycoprotein ได้น้อยมาก แต่สามารถเสริมฤทธิ์ของ pirarubicin และ doxorubicin ได้ดีมาก และให้ผลเท่ากันทั้งใน THP และ doxorubicin ความเข้มข้นของโมเลกุลที่ทำให้ค่า IC50 ของ pirarubicin ลดลงไป 50% (B0.5) มีค่าดังนี้ 0.8+-0.06 uM, 0.13+-0.06 uM, 0.16+-0.01 uM สำหรับ artemisinin, dihydroartemisinin, artesunate ตามลำดับ