การสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการดำเนินชีวิตวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง ทางเพศ การปรับตัวที่เกิดขึ้นจากการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิง และแนวทาง การสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนเมษายน-กรกฎาคม พ.ศ. 2562 โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอด้วยการพรรณนาความ ผลการวิจัย พบว่า 1. รูปแบบการดำเนินชีวิตวัยรุ่นหญิงก่อนมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ คือ การมีคนรัก การติดต่อกันทางเฟซบุ๊ก และการอยู่ด้วยกันสองต่อสองกับคนรัก ทำให้เกิดความใกล้ชิด ไว้วางใจ อยากรู้อยากลอง และไม่กล้าปฏิเสธ นำไปสู่การมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศและตั้งครรภ์ ซึ่งการตั้งครรภ์ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และสังคมแก่วัยรุ่นหญิง เมื่อทราบว่าตั้งครรภ์ วัยรุ่นหญิงแก้ไขปัญหาโดยการบอกให้พ่อแม่ตนเองและฝ่ายชายทราบ ต่อจากนั้นจึงมีการขอขมาและพาวัยรุ่นหญิงไปฝากครรภ์ 2. การปรับตัวที่เกิดขึ้นจากการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิง หลังจากตั้งครรภ์วัยรุ่นหญิงสามารถปรับตัวได้ดีทั้ง 4 ด้าน คือ ร่างกาย อัตมโนทัศน์ บทบาทหน้าที่ และ การพึ่งพาระหว่างกัน เนื่องจากได้รับความช่วยเหลือและการให้อภัยจากพ่อแม่และการดูแลเอาใจใส่จากฝ่ายชาย ทำให้วัยรุ่นหญิงมีกำลังใจ เลิกโทษตัวเอง หันมาดูแลตัวเองและวางแผนการดำเนินชีวิตในอนาคต 3. แนวทางการสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง ประกอบด้วย 2 ประเด็น คือ 1) แนวทางในการให้ความช่วยเหลือวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง พบว่า แนวทางในการให้ความช่วยเหลือจากการทำกลุ่มตรงกับความต้องการของวัยรุ่นหญิงที่เป็นผู้ให้ข้อมูล คือ กำลังใจ/ การให้อภัย อาชีพ/ รายได้ และโอกาสในการศึกษา และ 2) แนวทาง ในการป้องกันการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิง ได้แก่ ทักษะการปฏิเสธ ซึ่งจะเกิดขึ้นได้จากที่ครอบครัว และครู ช่วยกันสื่อสารเรื่องเพศอย่างสร้างสรรค์ตั้งแต่เด็ก