โครงการการพัฒนาเทคโนโลยีการแช่แข็งน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาว (Crassostrea belcheri) เพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

Abstract

หอยตะโกรมกรามขาว (Crassostrea belcheri) เป็นหอยนางรมขนาดใหญ่ชนิดหนึ่งที่นิยมเลี้ยงชายฝั่งทะเลภาคใต้และภาคตะวันออกของประเทศไทย การศึกษาการแช่แข็งน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาวยังไม่เคยมีการศึกษาเพื่อประโยชน์ทางการเพราะเลี้ยงสัตว์น้ำ ทำให้โครงการวิจัยเรื่องนี้ได้พัฒนาขึ้นมา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีการแช่แข็งน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาว เริ่มจากการนำน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาวมาเจือจางในน้ำเชื้อ 4 สูตร ได้แก่ Calcium-free Hank’s balanced salt solution (Ca-F HBSS), Hank’s balanced salt solution (HBSS), Artificial Sea Water (ASW) และ DCSB4 ที่เจือจางในอัตราส่วน 1: 2 และ 1: 4 พบว่า Ca-F HBSS มีความเหมาะสมมากที่สุดในการแช่เย็นน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาว โดยการเจือจางในอัตราส่วน 1: 2 และ 1: 4 สามารถเก็บรักษาน้ำเชื้อได้นาน 72 ชั่วโมง โดยสเปิร์มมีการเคลื่อนที่สูงประมาณ 80% การศึกษาความเป็นพิษของสารไครโอโพรเทคแทนท์ทั้ง 9 ชนิด (DMSO, Methanol, Propylene Glycol, Ethylene Glycol, Glycerol, Sucrose, Ethanol, Acetamide และ Trehalose) ต่อน้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาว พบว่า สารสะลาย DMSO, Methanol และ Propylene Glycol ความเข้มข้น 5, 10, 15 และ 20% โดยใช้อัตราการลดอุณหภูมิต่างๆ กัน แล้วเก็บน้ำเชื้อแช่แข็งไว้ในไนโตรเจนเหลว พบว่า การใช้ DMSO ที่อัตราการลดอุณหภูมิ -1°C/ นาที มีผลทำให้สเปิร์มมีการเคลื่อนที่ดีที่สุด น้ำเชื้อหอยตะโกรมกรามขาที่ได้เก็บรักษาไว้ในไนโตรเจนเหลวนาน 6 เดือนยังคงมีคุณภาพดี

Belcher’s oyster (Crassostrea belcheri) is a marine mollusk species commonly cultured in the Southern and Eastern part of Thailand. As cryporeservation of C. belcheri sperm has not been investigated for aquaculture, this project developed the freezing protocol for C. belcheri sperm. Sperm were diluted at dilution ratios of 1:2 and 1:4 in one of the four sperm extenders, namely Calcium-free Hank’s balanced salt solution (Ca-F HBSS), Hank’s balanced salt solution (HBSS), Artificial Sea Water (ASW) and DCSB4. Ca-F HBSS was the best extender for storage of C. belcheri sperm during 72 h of storage with sperm motility about 80%. Nine types of cryoprotectants (DMSO, Methanol, Propylene Glycol, Ethylene Glycol, Glycerol, Sucrose, Ethanol, Acetamide and Trehalose) were diluted in sperm to evaluate cryoprotectant toxicity on sperm motility. Results showed that DMSO, methanol and propylene glycol were the least toxic cryoprotectant. Development of freezing protocol for C. belcheri sperm was performed by freezing sperm with DMSO, methanol or propylene glycol at 5, 10, 15 and 20% using different cooling rates before plunging in liquid nitrogen . Sperm frozen with DMSO at -1°C/min had the highest post-thaw motility. Cryopreserved C. belcheri sperm had good sperm quality after storage in liquid nitrogen for 6 months.