ขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยกับกลุ่มคณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (กปปส.) ใน พ.ศ. 2548-2557

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุดมการณ์ เจตจํานงทางการเมือง การจัดโครงสร้างองค์กรทางการเมืองยุทธศาสตร์และยุทธวิธีในการเคลื่อนไหวของกลุ่มพันธมิตรฯ กับกลุ่ม กปปส. ในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2548-2557 เพื่อเสนอทฤษฎีการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนในสังคมไทยโดยเป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพโดยมีวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร และการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกที่มีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักคือ แกนนํากลุ่มพันธมิตรฯ กลุ่ม กปปส. และนักวิชาการ และวิเคราะห์เชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า การเคลื่อนไหวของกลุ่มพันธมิตรฯ กับกลุ่ม กปปส. ในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2548-2557 อยู่บนอุดมการณ์ราชาชาตินิยม และแนวคิดประชาธิปไตยแบบไทย ๆ มีเจตจํานงทางการเมืองที่ มุ่งเน้นการก่อตัวใหม่ของสังคมบางส่วน และมุ่งเน้นทางเลือกมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางประการของนักการเมืองเป็นสําคัญ แต่เจตจํานงดังกล่าวได้มุ่งไปที่การเปลี่ยนการเมือง มากกว่าจะเป็นการมุ่งไปที่การ เปลี่ยนหรือสร้างประชาสังคม มีการจัดโครงสร้างองค์กรทางการเมืองในลักษณะการทําแนวร่วมระหว่างชนชั้นหากแต่ดุลอํานาจในการเคลื่อนไหวเป็นของฝ่ายชนชั้นกลางมากกว่าภาคประชาชน แกนนํา พันธมิตรหรือ ผู้สนับสนุน และผู้เข้าร่วมชุมนุมที่มีจุดมุ่งหมายเดียวกัน เป็นปัจจัยแห่งความสําเร็จ มียุทธศาสตร์การเคลื่อนไหวที่อาศัยโครงสร้างโอกาสทางการเมือง เพื่อสร้างความสําเร็จทางการเมืองโดยใช้ยุทธวิธีขัดขวางท้าทายระบบการเมืองปกติ มุ้งเน้นขัดขวางการทํางานของกลไกการเมืองปกติ เพื่อสร้างสภาวะ “รัฐล้มเหลว” ปรากฏการณ์ดังกล่าวนําไปสู่การสร้าง “ทฤษฎีการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนในสังคมไทย” ซึ่งแตกต่างจากทฤษฎีการระดมทรัพยากรและแนวการวิเคราะห์กระบวนการทางการเมือง ที่มักถูกหยิบยกมา ใช้ในการอธิบายปรากฏการณ์ของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมในตะวันตก แต่ไม่อาจอธิบายปรากฎการณ์ในการเคลื่อนไหวของขบวนการภาคประชาชนในสังคมไทยช่วง พ.ศ. 2548 – 2557 ได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ เพราะมีปัจจัยสําคัญที่ส่งผลให้แตกต่างไปจากบริบทของการเคลื่อนไหวภาคประชาชนในสังคมตะวันตก คือ โครงสร้างรัฐรวมศูนย์ วัฒนธรรมทางการเมืองไทย การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ สังคม และปัญหาอุปสรรคของการพัฒนาประชาธิปไตยที่ตั้งมั่นในสังคมการเมืองไทย