แพทย์พื้นบ้านกับการใช้พืชสมุนไพรในจังหวัดระยอง

Abstract

งานวิจัยเรื่อง แพทย์พื้นบ้านกับการใช้พืชสมุนไพรในจังหวัดระยอง นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจข้อมูลแพทย์พื้นบ้าน และเครือข่ายแพทย์พื้นบ้าน ในจังหวัดระยอง เพื่อศึกษาและรวบรวมการใช้พืชสมุนไพรในการรักษาโรคของแพทย์พื้นบ้าน และเพื่อศึกษาตรวจสอบชนิดพืชสมุนไพรและลักษณะทางพฤกษศาสตร์เพื่อจัดทำฐานข้อมูล การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ (Qualitative Study) โดยการเก็บข้อมูลสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) แพทย์พื้นบ้านในการใช้พืชสมุนไพรและการบันทึกชนิดลักษณะสมุนไพรที่ใช้ แหล่งของสมุนไพรในจังหวัดระยอง ในช่วงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2550 ถึงเดือน กันยายน พ.ศ. 2551 การศึกษาการใช้สมุนไพรของแพทย์พื้นบ้านใน 6 อำเภอของจังหวัดระยอง โดยการสัมภาษณ์แพทย์พื้นบ้าน จำนวน 28 คน เกี่ยวกับสมุนไพรที่ใช้เป็นยารักษาโรค ได้ข้อมูลเกี่ยวกับชื่อท้องถิ่น ส่วนที่ใช้สรรพคุณและวิธีการใช้ พร้อมทั้งเก็บตัวอย่างพืชสมุนไพรมาจัดทำพรรณไม้แห้งเพื่อตรวจระบุชนิดพืชด้วยรูปวิธาน และเปรียบเทียบตัวอย่างพืชที่หอพรรณไม้ กรมป่าไม้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รวบรวมพันธุ์ไม้ได้ทั้งหมด 213 ชนิด จาก 79 วงศ์ แล้วจัดทำตารางเปรียบเทียบระหว่างชื่อทั่วไปและชื่อวิทยาศาสตร์ และเปรียบเทียบสรรพคุณสมุนไพรจากคำบอกเล่าของหมอพื้นบ้านกับเอกสารอ้างอิง พบว่ามีสมุนไพรจำนวนมากสามารถนำมาใช้ประโยชน์และศึกษาต่อยอดได้