ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้ความสามารถในตนเองด้านโภชนาการต่อพฤติกรรมสุขภาพด้านโภชนาการและน้ำหนักเพิ่มของหญิงตั้งครรภ์ครั้งแรกที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐานก่อนตั้งครรภ์

Abstract

หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐานก่อนตั้งครรภ์เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะสุขภาพของมารดาและทารก ทั้งในระยะตั้งครรภ์ระยะคลอด และหลังคลอด การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองเพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้ความสามารถในตนเองด้านโภชนาการต่อพฤติกรรมสุขภาพ ด้านโภชนาการและน้ำหนักเพิ่มของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐาน ก่อนตั้งครรภ์กลุ่มตัวอย่าง คือ หญิงตั้งครรภ์ครั้งแรกที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐานก่อนตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ได้มาด้วยวิธีการเลือกแบบสะดวก จำนวน 60 ราย โดยจัดให้ 30 รายแรกเป็นกลุ่มควบคุม และ 30 รายหลังเป็นกลุ่มทดลอง ดำเนินการเก็บข้อมูลครั้งแรกกับกลุ่มควบคุมทั้งหมดก่อนดำเนินการวิจัยกับกลุ่มทดลองกลุ่มควบคุมได้รับกิจกรรมการพยาบาลตามปกติกลุ่มทดลองได้รับกิจกรรมการพยาบาลตามปกติและโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้ ความสามารถในตนเองด้านโภชนาการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการแจกแจงความถี่ร้อยละ พิสัยค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Fisher’s exact test, Chi-square test, Mann-Whitney U test และ t-test ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยความแตกต่างของคะแนนพฤติกรรมสุขภาพ ด้านโภชนาการก่อนและหลังทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t58= 9.22, p< .001) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมสุขภาพด้านโภชนาการหลังทดลองสูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t29=11.67, p < .001) และกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยน้ำหนักเพิ่มรายสัปดาห์แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t58 = -8.12, p < .001) จากผลการวิจัยเสนอแนะว่า พยาบาลแผนกฝากครรภ์ควรประยุกต์โปรแกรม ฯ ไปใช้ในการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐานก่อนตั้งครรภ์ อันจะช่วยให้หญิงตั้งครรภ์กลุ่มนี้ดูแลตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านโภชนาการได้อย่างเหมาะสม