การประยุกต์ข้อมูลภูมิสารสนเทศ เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงพื้นที่หญ้าทะเล หลังเหตุการณ์สึนามิ ระหว่างปี พ.ศ.2547-พ.ศ.2558 บริเวณอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม จังหวัดตรัง

Abstract

ประเทศไทยมีระบบนิเวศที่เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำที่สำคัญ 3 รูปแบบ ได้แก่ ระบบนิเวศป่าชายเลน ระบบนิเวศปะการัง และ ระบบนิเวศหญ้าทะเล โดยเฉพาะแหล่งหญ้าทะเลเป็นระบบนิเวศชายฝั่งที่มีความสมบูรณ์เป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงช่วยป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งได้เป็นอย่างดีซึ่งในพื้นที่อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม จังหวัดตรังนั้นถือได้ว่าเป็นพื้นที่ที่มีจำนวนหญ้าทะเลมากที่สุดในประเทศไทย แต่ในปัจจุบันสถานการณ์ทรัพยากรชายฝั่งทะเลของไทยกำลังอยู่ในสภาวะวิกฤต ทำให้เกิดปัญหาการกัดเซาะตามแนวชายฝั่ง มีการศึกษาเพื่อที่จะอนุรักษ์จำนวนของหญ้าทะเลให้คงไว้ในการศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประยุกต์ใช้ภาพถ่ายดาวเทียมหรือการสำรวจระยะไกลในการประเมินพื้นที่ของหญ้าทะเลใน บริเวณอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม เพื่อที่จะวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของพื้นที่หญ้าทะเลหลังจากได้รับผลกระทบทางธรรมชาติคือ คลื่นสึนามิ ที่เป็นภัยธรรมชาติที่ร้ายแรงที่สุดที่เคยเกิดขึ้นในประเทศไทย ซึ่งเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในปีพ.ศ. 2547 ในการศึกษานี้ใช้ภาพถ่ายจากดาวเทียม Landsat 5 TM และ Landsat 8 OLI ที่บันทึกครอบคลุมพื้นที่ศึกษาในปีพ.ศ. 2547 ถึง ปี พ.ศ. 2558 (ยกเว้น ภาพในช่วงปี พ.ศ. 2555 เนื่องจากไม่มีการบันทึกภาพ) ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมจะถูกใช้ในการจำแนกข้อมูลหญ้าทะเล และส่วนที่ไม่ใช่หญ้าทะเลโดยจะเปรียบเทียบการจำแนกของ 2 เทคนิค คือ เทคนิคการจำแนกข้อมูลแบบกำกับดูแล (Supervised Classification) และเทคนิคการแบ่งส่วนของภาพ (Object Based Image Analysis) จากผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่า คลื่นสึนามิที่เกิดขึ้นในปี 2547 มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่หญ้าทะเลเมื่ออ้างอิงจากผลการวิเคราะห์แล้ว แสดงให้เห็นว่าเกิดผลกระทบต่อประชากรหญ้าทะเล ทำให้จำนวนประชากรหญ้าทะเลลดลง ซึ่งการประยุกต์ใช้ภาพถ่ายดาวเทียมสามารถจำแนกหญ้าทะเลได้อย่างมีประสิทธิภาพ และในอนาคตสามารถใช้ข้อมูลดาวเทียมที่มีความละเอียดสูงขึ้น เพื่อเพิ่มความแม่นยำในการจำแนกให้ถูกต้องมากยิ่งขึ้น