ความหลากหลายทางพันธุกรรมและความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของปลิงทะเลลูกบอล (Phyllophorella kohkutiensis) ในน่านน้ำไทย

Abstract

ในปัจจุบัน มีการทำประมงปลิงทะเลลูกบอล (Phyllophorella kohkutiensis) ซึ่งพบครั้งแรกในประเทศไทย เพิ่มมากขึ้นทั้งฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามัน แต่ข้อมูลพื้นฐานซึ่งมีความสำคัญต่อการบริหารจัดการทรัพยากรปลิงทะเลชนิดนี้ยังไม่มีการศึกษาในประเทศไทย การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบความหลากหลายทางพันธุกรรม ยืนยันการจำแนกชนิดและตรวจสอบความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของปลิงทะเลลูกบอลที่พบในน่านน้ำไทย โดยการวิเคราะห์ความผันแปรของลำดับ นิวคลีโอไทด์บริเวณยีน cytochrome coxidase subunit I ในไมโทคอนเดรียลดีเอ็นเอ ผลการศึกษาพบว่าปลิงทะเลลูกบอลจาก ต. เกาะสาหร่าย อ. เมือง จ. สตูล (N = 15)อ่าวบ้านดอน อ. ท่าฉาง จ. สุราษฎร์ธานี (N = 15) และเกาะช้าง จ. ตราด (N = 2) มีความหลากหลายของแฮโพลไทป์ สูง (h = 0.675±0.089) แต่มีความหลากหลายของนิวคลีโอไทด์ต ่า (π = 0.00192± 0.00054) ตัวอย่างปลิงทะเลทั้งหมดเป็นชนิดเดียวกัน คือ ชนิด Phyllophorella kohkutiensis มีค่าระยะห่างทางพันธุกรรม (distance measure = Kimura 2-parameter )ระหว่าง0-1.07% สอดคล้องกับการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของปลิงทะเลลูกบอลกับปลิงทะเลชนิดอื่นโดยการสร้างแผนผังความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมแบบ maximum parsimony และ neighbor-joining ที่จัดปลิงทะเลลูกบอลอยู่ในกลุ่มเดียวกันทั้งหมด