ผลของความแตกต่างทางพันธุกรรมของเอนไซม์ CYP2A6 ที่มีต่อฤทธิ์ยับยั้งของสารสำคัญจากสมุนไพรทองพันชั่งและหญ้าดอกขาว

Abstract

ไซโตโครม P450 2A6 (CYP2A6) เป็นเอนไซม์สำคัญที่ทำหน้าที่ย่อยสลายสารนิโคตินในบุหรี่ ทำให้ระดับนิโคตินในเลือดลดต่าลง ส่งผลให้ผู้สูบจำเป็นต้องสูบบุหรี่เข้าไปใหม่อย่างต่อเนื่องเพื่อคงระดับนิโคตินในเลือด ทำให้เกิดการเสพติดบุหรี่ในที่สุด จากการศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า เอนไซม์ CYP2A6 มีความหลากหลายทางพันธุกรรมซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมการสูบบุหรี่ โดยผู้สูบบุหรี่ที่มีการทำงานของเอนไซม์ CYP2A6 น้อยจะย่อยสลายนิโคตินช้าและสูบบุหรี่น้อยลง แสดงให้เห็นว่าสมบัติของเอนไซม์ CYP2A6 อาจเกี่ยวกับสมบัติการย่อยสลายนิโคติน ด้วยเหตุนี้ในการศึกษาครั้งนี้จึงศึกษาถึงคุณสมบัติของเอนไซม์ CYP2A6 ที่มีความหลากหลายทางพันธุกรรม โดยเลือกศึกษาจากอัลลีลที่พบในประชากรไทยได้แก่ wild-type CYP2A6, CYP2A6*5, CYP2A6*7, CYP2A6*8 และ CYP2A6*10 ซึ่งในการทดลองได้ทำการกลายพันธุ์ยีน wild-type CYP2A6 ให้ได้เป็นอัลลีลที่สนใจศึกษา นำมาแสดงออกในระบบแบคทีเรีย ทำบริสุทธิ์เอนไซม์ รวมทั้งตรวจวัดกิจกรรมการทำงานของเอนไซม์ เทียบกับ CYP2A6*1 (Km 1.54 ± 0.49 μM และ Vmax 1.02 ± 0.06 μM. s-1) ผลการศึกษาพบว่า เอนไซม์ที่ทำการกลายพันธุ์ทุกตัว ได้แก่ CYP2A6*5, CYP2A6*7, CYP2A6*8 และCYP2A6*10 มีประสิทธิภาพการทำงานของเอนไซม์ที่ลดลง โดย CYP2A6*5 มีการเปลี่ยนแปลงค่า Km สูงที่สุด (13.24 ± 3.51 μM) ในขณ ะที่ CYP2A6*10 มีการลดลงของค่า Vmax มากที่สุด (0.14 ± 0.02 μM. s-1) นอกจากนี้ยังพบว่าการกลายพันธ์ของ CYP2A6 ยังส่งผลต่อประสิทธิภาพการถูกยับยั้งด้วยสารยับยั้ง CYP2A6 มาตรฐาน (8-MOP) โดย CYP2A6*5 มีการเพิ่มขึ้นของค่า IC50 สูงที่สุด (3.24 ± 0.51 μM) เมื่อเปรียบเทียบกับCYP2A6*1 (0.20 ± 0.09 μM)