การแพร่กระจายและผลของโลหะหนักต่อพฤติกรรมการกินและมิญชวิทยาของระบบทางเดินอาหารของหอยเชอรี่ (Pomacea canaliculata) และหอยโข่ง (Pila spp.) ในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย

Abstract

การเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพเป็นตัวบ่งชี้ที่ดีของผลของมลพิษต่อสิ่งมีชีวิตที่ได้รับสารพิษและสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการบ่งชี้เพื่อแสดงถึงความเป็นพิษในเบื้องต้นได้ ซึ่งต่อมย่อยอาหารของหอยเป็นบริเวณที่สำคัญในการสะสมและการกำจัดสารพิษ ด้วยเหตุนี้การเปลี่ยนแปลงของต่อมย่อยอาหารของหอยจึงสามารถใช้เป็นตัวชี้วัดทางชีวภาพสำหรับการติดตามมลภาวะทางสิ่งแวดล้อมได้ จากการศึกษาการแพร่กระจายหอยเชอรี่ (Pomacea canaliculata) และหอยโข่ง (Pila spp.) จาก 10 พื้นที่อาศัยในเขตพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ชลบุรี และระยอง ของภาคตะวันออกของประเทศไทยพบเฉพาะหอยเชอรี่ใน 6 พื้นที่อาศัยในขณะที่ไม่พบหอยโข่งเลย ผลการศึกษามิญชวิทยาของต่อมย่อยอาหารของหอยเชอรี่ที่ได้จาก 6 พื้นที่ดังกล่าวพบว่าไม่สามารถบ่งบอกความแตกต่างกันได้อย่างชัดเจนในพื้นที่ธรรมชาติ พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ชุมชนและพื้นที่อุตสาหกรรม รวมทั้งปริมาณโลหะหนัก 6 ชนิดได้แก่ ตะกั่ว แคดเมียม เหล็ก สังกะสี นิกเกิล และทองแดงในแหล่งน้ำจาก 10 พื้นที่อาศัยดังกล่าวทั้งหมดมีค่าต่ำกว่าค่ามาตรฐานที่กรมควบคุมมลพิษกำหนดเกณฑ์ไว้สูงสุดสำหรับน้ำผิวดิน ผลการศึกษานี้เป็นเพียงการศึกษาเพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำเนินการวิจัยในห้องปฏิบัติการเพื่อ ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการกินและมิญชวิทยาของระบบทางเดินอาหารของหอยเชอรี่และหอยโข่งที่ได้รับโลหะหนักในปีงบประมาณ 2561