การศึกษาฤทธิ์ของสารสกัดจากพืชต่อเอนไซม์ Cytochrome P450 2A6 ที่ย่อยสลายนิโคตินและผลกระทบต่อเอนไซม์ cytochrome P450 ในตับ

Abstract

ปัญหาโรคระบบทางเดินหายใจอันเนื่องมาจากการสูบบุหรี่ โดยเฉพาะโรคมะเร็งปอด ถือเป็นหนึ่งในปัญหาที่สำคัญของประเทศไทย โดยเอนไซม์ CYP2A6 ในตับที่ย่อยสลายนิโคตินก่อให้เกิดการเสพติดการสูบบุหรี่ ดังนั้นการลดการทำงานของเอนไซม์ CYP2A6 จึงเป็นเป้าหมายในการรักษาอาการเสพติดบุหรี่และลดโอกาสเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งปอด โครงงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความจำเพาะในการยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ CYP2A6 ของสารสกัดจากสมุนไพรหญ้าดอกขาว ที่เคยมีรายงานว่าออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP2A6 ได้ดีในหลอดทดลอง โดยใช้ human liver microsome (HLM) และตรวจสอบการยับยั้งของเอนไซม์ทั้งหมดในครั้งเดียว ผลการศึกษาพบว่าสารสำคัญในกลุ่มฟลาโวนอยด์ชื่อ chrysoeriol จากหญ้าดอกขาว ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP2A6 และ CYP1A2 ที่กระตุ้น สารก่อมะเร็งได้ดีด้วยกลไกแบบผันกลับได้ (IC50 4.56 ± 0.72 และ 6.12 ± 1.61 μM ตามลำดับ) แต่สามารถยับยั้งเอนไซม์ cytochrome P450 อื่น ๆ ได้ด้วย ในขณะที่ hirsutinolide-type sesquiterpene lactones (5-7) ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP2A6 และ CYP2D6 ด้วยกลไกแบบผันกลับไม่ได้และผันกลับได้ (IC50 10 -23 และ 20 -40 μM ตามลำดับ) แต่ไม่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ cytochrome P450 อื่น ๆ น่าจะเหมาะสมในการนำมาใช้ช่วยลดการสูบบุหรี่โดยไม่มีผลกระทบข้างเคียงต่อการทำงานของเอนไซม์ cytochrome P450 ในการย่อยสลายยารักษาโรคชนิดต่าง ๆ ได้ อย่างยั่งยืน