เครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองในสลากกินแบ่งรัฐบาลไทย

Abstract

ปัญหาสลากกินแบ่งรัฐบาลราคาแพง มีสาเหตุสำคัญมาจากเครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมือง ทั้งนี้ระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองในสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลฝังรากลึกมาตั้งแต่ครั้งรัฐบาลเผด็จการทหารในอดีต ระบบดังกล่าวยังคงปรากฎอยู่ และได้รับการพัฒนาถึงในยุครัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งภายใต้เครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองนี้ "ค่าเทอม" เป็นค่าเช่าทางเศรษฐกิจที่สำคัญที่ใช้ตอบแทนเพื่อให้ได้มาซึ่ง "โควตาสลาก" ทั้งโควตาสลากและค่าเทคอมนี้เป็นหัวใจสำคัญในการยึดเหนี่ยวส่วนต่าง ๆ ในเครือข่ายระบบอุปถัมภ์ให้ธำรงอยู่ ซึ่งเครือข่ายดังกล่าวประกอบด้วย นักการเมืองสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล มูลนิธิ องค์กรการกุศล และเสือกองสลาก เครือข่ายดังกล่าวเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้การแก้ไขปัญหาสลากฯ ราคาแพงทำได้อยาก เว้นแต่จะขจัดระบบ "โควตา" และการ "เทคอม" ลง และปฏิรูประบบการจัดจำหน่ายใหม่