บทวิเคราะห์ธรรมาภิบาลตามแนวคิดปรัชญาเต๋า

Abstract

แนวคิดอุดมการณ์ทางการเมืองในปัจจุบันล้วนแล้วแต่มีพื้นฐานมาจากปรัชญาการเมืองที่พัฒนาขึ้นในซีกโลกตะวันตกแทบทั้งสิ้น ทั้งที่การเมืองเป็นสิ่งที่ดำรงอยู่ในสังคมมนุษย์ทุกที่ทั่วโลก จึงนำไปสู่ข้อสงสัยว่า เหตุใดจึง ไม่ปรากฏว่ามีการนำเอาแนวคิดปรัชญาการเมืองแบบตะวันออกมาใช้บ้าง ในบทความนี้ผู้วิจัยจึงมุ่งเปรียบเทียบหลักธรรมาภิบาลกับแนวคิดในปรัชญาเต๋า เพื่อแสดงให้เห็นถึงความเหมือนในความแตกต่างระหว่างธรรมาภิบาลกับปรัชญาเต๋า ที่ต่างก็มีจุดมุ่งหมายให้เกิดการปกครองที่ดีงาม หรือคุณธรรมในการปกครอง ขณะที่แนวคิดปรัชญาการเมืองตะวันตกต่างมุ่งแสวงหาอุดมการณ์ทางการเมืองและพยายามคิดค้นวิธีการปกครองอย่างมีประสิทธิภาพด้วยการสร้างหลักเกณฑ์ ออกกฎระเบียบต่าง ๆ แต่ปรัชญาเต๋ากลับเห็นในทางตรงกันข้ามเต๋ากลับมุ่งนำเสนอการปกครองที่สอดคล้องกับวิถีทางแห่งธรรมชาติ นั่นคือผู้ปกครองและผู้อยู่ใต้ปกครองไม่แปลกแยกออกจากกัน ดังนั้น ปรัชญาเต๋าจึงไม่ได้มุ่งแสวงหาอุดมการณ์ทางการเมือง และสร้างเสริมกฎระเบียบต่าง ๆ แต่กลับมุ่งแสวงหาความชอบธรรมในการปกครองนั่งเอง งานวิจัยนี้มองว่า ธรรมาภิบาลเป็นเครื่องมือขั้นต้นที่ช่วยให้เกิดการพัฒนาเพื่อเป็นพื้นฐานที่จะนำไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืนต่อไป ขณะที่แนวคิดปรัชญาเต๋าได้เสนอแนะว่าในการปกครอง ผู้ปกครองต้องสังเกต เรียนรู้ และเข้าใจถึงธรรมชาติทางการเมือง และไม่ยึดติดกับอำนาจ