ประวัติศาสตร์และภูมิปัญญาท้องถิ่นตำบลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมข้อมูลทางประวัติศาสตร์ และภูมิปัญญาท้องถิ่นของตำบลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ตั้งแต่เริ่มปรากฏชื่อเมือง บางพระในแผนที่โบราณจนถึงปัจจุบัน โดยใช้วิธีสืบค้นเอกสารและสัมภาษณ์ ผลการศึกษามีดังนี้ ในด้านประวัติศาสตร์ ชื่อบางพระเรืองปรากฏครั้งแรกในแผนที่ไตรภูมิสมันกรุงศรีอยุธยา บางพระเคยมีฐานะเป็นเมือง เป็นอำเภอ เป็นตำบล เป็นสุขาภิบาล ปัจจุบันเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล และเคยเป็นเทศบาล ในอดีตเคยมีการจัดตั้งหน่วยฝึกพลทหารขึ้นที่บางพระ พระมหากษัตริย์ที่เคยเสด็จประพาสบางพระ ได้แก่ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ที่มาของชื่อบางพระตามคำบอกเล่ากล่าวกันว่ามาจากลักษณะของหินที่คล้ายพระพุทธรูปซึ่งถูกบังไว้ข้างทางเกวียน และจากการเป็นศูนย์กลางทางพุทธศาสนาของวัดสว่างอารมณ์ ในด้านภูมิประเทศ การคมนาคม และการศึกษา สภาพพื้นที่ตำบลบางพระในอดีต เป็นป่าดงดิบ ประชาชนตั้งบ้านเรือนเป็นชุมชนเล็กๆ กระจายไปตามริมห้วนสุครีพซึ่งเป็นแหล่งน้ำจืดที่สำคัญ บางพระมีท่าเรือชายทะเลหลายแห่ง ชุมชนชายทะเลส่วนใหญ่เป็นชาวจีน หลังสงครามโลกครั้งที่๒ ป่าไม้ถูกทำลายอย่างรุนแรง และมีการตั้งโรงงานแป้งมันซึ่งสร้างมลภาวะอย่างมาก การคมนานคมในอดีตทางบกใช้เกวียน และม้า ทางเรือใช้เรือใบ ในด้านการศึกษา ศึกษาที่วัดบางพระ จนถึงประถมที่ ๓ ภูมิปัญญาพื้นบ้านของตำบลบางพระ ได้แก่ ภูมิปัญญาด้านการทำมาหากิน ภูมิปัญญาด้านการรักษาโรค ภูมิปัญญาด้านการกินอยู่ ภูมิปัญญาด้านศาสนา ความเชื่อ และประเพณี ภูมิปัญญาด้านภาษา วรรณกรรม และศิลปกรรม ภูมิปัญญาด้านการอยู่ร่วมกันในสังคม สถานที่สำคัญของบางพระประกอบด้วย สถานที่สำคัญทางศาสนา และวัฒนธรรม สถานที่สำคัญทางการทหาร สถานที่สำคัญทางเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว