การค้นหาสารที่ออกฤทธิ์ต้านการอักเสบในสมุนไพรจากภาคตะวันออก

Abstract

งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อค้นหาสารต้านอักเสบที่สามารถยับยั้งการผลิตไนตริกออกไซด์ และโพรสตาแกลนดิน E2 (PGE2) ซึ่งเป็นสารสื่อกลางการอักเสบที่ผลิตโดยเอนไซม์ inducible nitric oxide synthase และ cyclooxygenase-2 ตามลำดับ จากพืชสมุนไพรไทย ส่วนสกัดเฮกเซน และเอทิลอะซิเตท จากลำต้นใต้ดินของพืช 5 ชนิดในตระกูลขิงข่า ได้แก่ ขิงแม่โขง กระทือป่า ว่านสาวหลง เร่วหอม และว่านริดสีดวง สามารถยับยั้งการผลิตไนตริกออกไซด์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในเซลล์แมคโครฟาจ RAW 264.7 ที่สัมผัสกับ LPS โดยส่วนสกัดเอทิลอะซิเตทจะมีศักยภาพในการยับยั้งมากที่สุด มีค่า IC50 อยู่ ระหว่าง 5.23 to 20.69 µg/mL นอกจากนี้ยังพบว่าส่วนสกัดเอทิลอะซิเตทของพืชทั้ง 5 ชนิด ยกเว้นขิงแม่โขง แสดงฤทธิ์ในการยับยั้งการผลิต PGE2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการทดลองที่ได้แสดงให้เห็นว่าส่วนสกัดเอทิลอะซิเตท ของพืชทั้ง 5 ชนิด ควรนำไปศึกษาวิจัยต่อ และอาจนำไปใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคที่เกิดจากการอักเสบต่างๆ

ABSTRACT This work aimed to search for inducible nitric oxide synthase (iNOS) and cyclooxygenase-2 (COX-2) which produced nitric oxide (NO) and prostaglandin E2 (PGE2), respectively. NO and PGE2are inflammatory mediators that involved in various inflammatory diseases. In the course of our studies on bioactive constituents from those medicinal plants, we found that hexane and ethyl acetate extracts from the dried rhizomes of Zingiberaceae plants, Zingiber mekongense Gagnep, Zingiber thorelii Gagnep, Amomum biflorum Jack, Etlingera paviena (Pierre ex Gagnep.) R.M.Sm, and Curcuma sp., inhibited significantly on NO production in macrophages RAW 264.7 stimulated with lipopolysaccharide (LPS). The ethyl acetate extracts of those Zingiberaceae plants showed the most potent inhibitory effect with IC50 values of 5.23 to 20.69 µg/mL. Additionally, all ethyl acetate extracts at 50 µg/mL except the Z. mekongense extract exhibited inhibitory activities on PGE2 production. Thus, these results indicate that ethyl acetate extracts of those Zingiberaceae plants contain useful components for treating various inflammatory diseases.