การเปลี่ยนแปลงสรีระเคมีและกิจกรรมเอนไซม์ย่อยอาหารในรอบวงจรลอกคราบของปูม้า (Portunus pelagicus)

Abstract

นำปูม้าวัยรุ่นจากธรรมชาติขนาดความกว้างกระดอง 8-9 เซนติเมตร น้าหนัก 50-60 กรัม มาเลี้ยงในถังไฟเบอร์กลาสขนาด 500 ลิตร โดยใช้ปริมาณน้ำทะเล ความเค็ม 30 psu ให้ปลาสดเป็นอาหาร โดยให้ 10-15% ของน้ำหนักตัวปู วันละ 2 ครั้ง แบ่งการทดลองออกเป็น 8 การทดลองจากระยะลอกคราบทั้งสิ้น 8 ระยะ ได้แก่ ระยะหลังลอกคราบใหม่ ๆ (Early post-molt, A stage) ระยะหลังลอกคราบ (Post-molt, B stage) ระยะคราบแข็ง (Intermolt, C1, C2 stages) และระยะก่อนลอกคราบ (Premolt, D1, D2, D3 และ D4 stages) ทำ 5 ซ้ำ เก็บเลือดและตับจากปูม้าที่ระยะลอกคราบต่าง ๆ แล้วนาไปวัดปริมาณของธาตุโซเดียม โปแตสเซียม แคลเซียม แมกนีเซียม และคลอรีน รวมทั้งตรวจสอบกิจกรรมจำเพาะของทริปซิน ไคโมทริปซิน โปรติเอส และ อะไมเลส จากผลการทดลองพบว่าความเข้มข้นของแร่ธาตุทั้ง 5 ชนิดและกิจกรรมจำเพาะของเอนไซม์ย่อยอาหารมีการเปลี่ยนแปลงไปตามวงจรการลอกคราบของปูม้า แร่ธาตุส่วนใหญ่มีความเข้มข้นสูงขึ้นจากระยะหลังลอกคราบ (B stage) โดยเพิ่มสูงขึ้น (p<0.05) อย่างต่อเนื่องจนถึงระยะก่อนลอกคราบ (D2 หรือ D3 stage) ก่อนลดลง (p<0.05) ที่ระยะก่อนลอกคราบ (D4 stage) จนถึงระยะลอกคราบใหม่ ๆ (A stage) กิจกรรมจำเพาะของโปรติเนสและทริปซินมีค่าเพิ่มขึ้นจากระยะ B-C1 จนสูงสุดที่ระยะ D1 (p<0.05) กิจกรรมจำเพาะของไคโมทริปซิน มีค่าเพิ่มขึ้นจากระยะ A-C1 จนสูงสุดที่ระยะ C2 (p<0.05) และกิจกรรมจำเพาะของอะไมเลสมีค่าเพิ่มขึ้นตามลำดับจากระยะ B จนสูงสุดที่ระยะ D2 (p<0.05) โดยกิจกรรมจำเพาะเอนไซม์ทั้ง 4 ชนิด มีค่าลดลงต่ำสุด (p<0.05) ที่ระยะ D4 รวมถึงอัตราส่วนของกิจกรรมจำเพาะและทริปซินต่อ ไคโมทริปซิน (T/C ratio) มีค่าเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากระยะ B จนมีค่าสูงสุด (p<0.05) ที่ระยะ D4