การศึกษาฤทธิ์ในการยับยั้งเอนไซม์ไซโตโครม พี 450 2A6 ที่ย่อยสลายนิโคตินในคนและเอนไซม์ CYP2A13 ที่ย่อยสลายสารก่อมะเร็ง 4-(methylnitrosamino)-1-(3-pyridyl_-1-butanone (NHK) ของพืชสมุนไพรที่สำคัญในโครงการพัฒนาป่าชุมชนบ้านอ่างเอ็ด (มูลนิธิชัยพัฒนา)

Abstract

ปัญหาสุขภาพจากการสูบบุหรี่นับเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญของประเทศ จากการศึกษาพบว่า พฤติกรรมติดการสูบบุหรี่ซึ่งเป็นผลมาจากสารนิโครตินในบุหรี่นั้นเกี่ยวพันกับการทำงานของเอนไซม์ CYP2A6 ในตับเพราะทำให้ระดับนิโครตินในเลือดลดลงส่งผลให้ผู้สูบบุหรี่มีความต้องการสูบบุหรี่ ในขณะที่โรคมะเร็งปอดจากสารก่อมะเร็งกลุ่มสารประกอบไนโตรซามีน NNK เกิดขึ้นโดยการกระตุ้นของเอนไซม์ CYP2A13 ในปอด ด้วยเหตุนี้การลดการทำงานของเอนไซม์ทั้งสองน่าจะช่วยลดการสูบบุหรี่และอัตราการเกิดมะเร็งปอดได้ งานวิจัยนี้ทำการทดสอบฤทธิ์ของสารสกัดพืชสมุนไพรพื้นบ้านจากโครงการป่าชุมชนบ้านอ่างเอ็ด (มูลนิธิชัยพัฒนา) ที่ปราชญ์ชาวบ้านใช้ให้การรักษาชาวบ้านที่มีต่อการทำงานของเอนไซม์ CYP2A6 และ CYP2A13 ในหลอดทดลอง ผลของการศึกษาพบว่า สารสกัดพืชสมุนไพรออกฤทธิ์ต่อเอนไซม์ CYPA26 และ CYP2A13 แตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ค่า p-value <0.05 โดยสารสกัดพืชสมุนไพรที่ออกฤทธิ์ยับยั้ง CYP2A6 และ CYP2A13 ได้ดี ได้แก่ สารสกัดจากรากต้นเข็มไอเดีย ใบลายกนก และใบต้นดีงูต้น ซึ่งยังต้องมีการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมถึงสารที่ออกฤทธิ์ยับยั้ง และความจำเพาะในการยับยั้งต่อไป