การพัฒนาศักยภาพในการจัดเก็บรักษาน้ำเชื้อปลายี่สกไทยเพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ (รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ปีที่ 2).

Abstract

โครงการวิจัยเรื่อง การพัฒนาศักยภาพในการจัดเก็บรักษาน้ำเชื้อปลายี่สกไทย เพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ ได้ศึกษาชนิดของสารไครโอโพรเทคแทนท์ (Cryoprotectant) ที่เหมาะสมในการเก็บรักษาน้ำเชื้อปลายี่สกไทยแบบแช่แข็ง โดยได้ทำการทดสอบความเป็นพิษของสารไครโอโพรเทคแทนท์ชนิดต่าง ๆ 4 ชนิด (dimethylsulfoxide; DMSO, ethylene glycol, propylene glycol และ sucrose) ที่ความเข้มข้นสุดท้าย 4 ระดับ (5%, 10%, 15% และ 20%) ที่เวลา 10, 20, 30, 60, 90, 120 และ 150 นาที และศึกษาผลของอัตราการลดอุณหภูมิ (-1, -3, -5 และ -7 องศาเซลเซียส/ นาที) ที่มีต่อการเคลื่อนของสเปร์มปลายี่สกไทยที่ผ่านการแช่แข็ง ได้ผลการทดลองพบว่า DMSO มีความเป็นพิษน้อยที่สุด รองลงมาคือ ethylene glycol และ propylene glycol ตามลำดับโดย sucrose มีความเป็นพิษต่อสเปิร์มมากที่สุด การแช่แข็งน้ำเชื้อปลายี่สกไทยด้วยสารละลาย Ca-F HBSS ร่วมกับ DMSO, ethylene glycol และ propylene glycol แล้วนำมาเก็บไว้ในไนโตรเจนเหลว (อุณหภูมิ -196 องศาเซลเซียส) ปรากฎว่า DMSO มีความเหมาะสมมากที่สุดในการแช่แข็งน้ำเชื้อปลายี่สกไทย โดยการแช่แข็งด้วยการใช้ 10% DMSO และอุณหภูมิในอัตรา 5 องศาเซลเซียส/ นาที หรือลดอุณหภูมิในอัตรา 7องศาเซลเซียส/ นาที ทำให้เปอร์เซ็นต์การเคลื่อนที่ของสเปอร์มหลังการละลาย (post-thaw sperm motility) มีค่าเฉลี่ยสูง (80.4-86.70%) ไม่แตกต่างกับน้ำเชื้อสด (86+-3.35%) การแช่แข้งน้ำเชื้อปลายี่สกไทยด้วยสารละลายบัฟเฟอร์ extender 7 ร่วมกับ DMSO, methanol และ propylene glycol) พบว่า การแช่แข็งน้ำเชื้อปลายี่สกไทยมาที่อุณหภูมิสุดท้าย -80 องศาเซลเซียส ให้ผลการทดลองดีกว่าการใช้อุณหภูมิสุดท้าย -40 องศาเซียลเซียส โดยเปอร์เซนต์การเคลื่อนที่ของสเปิร์มหลังการละลายที่มีค่าสูงสุด (60+-9.8%) ได้จากชุดการทดลองที่ใช้สารละลาย 20% DMSO และลดอุณหภูมิ 3 องศาเซลเซียส/ นาที มาที่อุณหภูมิสุดท้าย -80 องศาเซลเซียส