ผลกระทบของน้ำมันดิบส่วนที่ละลายน้ำ (WAF) ต่อเนื้อเยื่อหอยนางรมปากจีบ (Saccostrea cucullata)

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้ศึกษาผลกระทบของน้ำมันดิบส่วนที่ละลายน้ำ (water accommodated fraction หรือ WAF) โดยการทดสอบความเป็นพิษแบบกึ่งเฉียบพลันของน้ำมันดิบส่วนที่ละลายในน้ำต่ออัตราการตายและเนื้อเยื่อของหอยนางรมปากจีบ นำหอยนางรมปากจีบมาเลี้ยงปรับสภาพในห้องปฏิบัติการและทดสอบผลกระทบของ WAF โดยใช้ความเข้มข้น 0, 6.25, 12.5, 25, 50 และ 100% ในระยะเวลา 96 ชั่วโมงและเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อผลการศึกษาพบว่า ไม่พบอัตราการตายของหอยนางรมปากจีบในกลุ่มควบคุม แต่พบอัตราการตายในทุกกลุ่มทดสอบ อย่างไรก็ดีอัตราการตาย ในกลุ่มทดสอบค่อนข้างต่ำ และไม่แตกต่างกัน (p>0.05) โดยพบอัตราการตายสูงสุดคือร้อยละ 10 ในกลุ่มทดสอบที่ระดับความเข้มข้น 100% ที่เวลา 96 ชวั่ โมง ผลการทดสอบในระดับเนื้อเยื่อใน 5 อวัยะ ได้แก่ กระเพาะอาหารเนื้อเยื่อลำไส้ต่อมย่อยอาหารแมนเทิลและเหงือก โดยใช้เทคนิค มิญชวิทยา แสดงให้เห็นว่า WAF ส่งผลกระทบต่อเนื้อเยื่อของหอยนางรมปากจีบ ทำ ให้เกิดลักษณะผิดปกติขึ้นในหลายระบบ โดยผลกระทบต่อเนื้อเยื่อมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาที่ทดสอบและตามความเข้มข้นของ WAF ที่หอยนางรมปากจีบได้รับ แสดงให้เห็นว่า WAF ทำให้หอยนางรมปากจีบเกิดความเครียดขึ้นในกลุ่มทดสอบ ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าหอยนางรมปากจีบมีการตอบสนองต่อ WAF โดยกระตุ้นกลไกการป้องกัน ตัวในระดับเซลล์ เช่น การสร้างเมือกเพื่อป้องกันตัวเองจากน้ำมันดิบ การเกาะกลุ่มของเมด็เลือด ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีการอักเสบเกิดขึ้น และยังพบ ความผิดปกติในต่อมย่อยยอาหาร สังเกตได้จากท่อของ digestive diverticulum มีลักษณะเป็ นรูกว้างขึ้น แฉกภายในต่อมย่อยอาหารเริ่มหายไป การศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า WAF อาจไม่ก่อให้เกิดการตายในประชากรส่วนใหญ่ของหอยนางรมปากจีบ อย่างไรก็ดีการปนเปื้อนน้ำมันดิบ ในปริมาณมากส่งผลกระทบต่อเนื้อเยื่อของหอยนางรมปากจีบ และอาจส่งผลกระทบต่อหน้าที่และการทำงานของอวัยวะสำคัญ และในระยะยาวอาจส่งผลกระทบต่อประชากรทั้งในด้านการสืบพันธุ์ และการสร้างประชากรรุ่นใหม่อีกด้วย