อัตราการติดเชื้อและผลของพรอพอลิสต่อการติดเชื้อ Nosema ceranae ของทางเดินอาหารส่วนกลางและต่อมไฮโปฟาริงค์ของผึ้งในประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยนี้ถือเป็นงานแรกในประเทศไทยในการศึกษาการแพร่กระจายและการทดลองการติดเชื้อ Nosema ceranae ที่สกัดจากผึ่งมิ้ม, Apis florea ในผึ้งโพรง A. cerana และมิ้มผึ้ง A. florea โดยศึกษาการกระจายของเชื้อในเขตจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกและภาคกลางของประเทศไทย และศึกษาการติดเชื้อ N. ceranae ในผึ้งงานของผึ้งทั้งสองชนิดทั้งที่ให้และไม่ให้สารสกัดพรอพอลิสจากชันโรง Trigona apicllis ศึกษาอัตราการติดเชื้อ ร้อยละการติดเชื้อในเซลล์ อัตราการตาย ปริมาณโปรตีนของต่อมไฮโปฟาริงค์ โดยใช้ผึ้งได้รับเชื้อ 80,000 สปอร์ต่อตัว ที่ละลายในสารละลายน้ำตาลซูโครสร้อยละ 50 (w/v) ปริมาตร 2 ไมโครลิตต่อตัว ในตู้บ่มเชื้ออุณหภูมิ 33+-2 'C ความชื้นสัมพัทธ์ 50+-5% พบการกระจายของเชื้อ N. ceranae ในผุ้งพันธุ์ A. mellifera เฉลี่ย 12.24x10 6 +-7.18,-15.63x10 6 +-18.59 สปอร์ต่อตัว อัตราการติดเชื้อของผึ้ง 70% (0.005x10 6 +-0.02-12.24 x6 +-7.18) สปอร์ต่อตัว ในผึ้งมิ้ม มีการติดเชื้อระหว่าง 1.04x10 6 +-0.2953-44.63x10 6 +-20.744 สปอร์ต่อตัว อัตราการติดเชื้อ 35.96% (29.5+-13.91 - 30.50+-18.16) ผึ้งโพรงมีการติดเชื้อระหว่าง 0.336x10 6 +-13.39 สปอร์ต่อตัว อัตราการติดเชื้อของผึ้ง 36.35% (20.9+-11.39-27.86+-16.06) สารสกัดพรอพอลิสจากชันโรงชนิด T. apicallis ละลายในเอธานอล ร้อยละ 70 ทำให้อัตราการติดเชื้อร้อยละ การติดเชื้อมในเซลล์ทางเดินอาหารส่วนกลางและลดอัตราการตายของผึ้งทั้งสองชนิดได้ นอกจากนี้ทำให้ปริมาณโปรตีนจากต่อมไฮโปฟาริงค์สูงขึ้นเมื่อเทียบกับกลุ่มไที่ไม่ได้รับเชื้อ This research is the first record of the detection and infection of Apis florea and A. cerana by Nosema ceranae, a newly identified pathogen of honeybee in Thailand, initilly isolated from heavily infected A. florea workers. The disposal of N. ceranae in two honeybee species in Thailand, A cerana and A. florea was studied from colonies in Northeastern, East and central Thailand by checking and counting spores using hemocytometer. In addition, effect if N. ceranae on experimental infection of A. cerana and A. florea treated and untreated with propolis of stingless bee, Trigona apicallis, on infection rate, infectivity, survival and infection ration between infected cells and non infected cells were assessed, Each Nosema freebee was fed 2 ul of 50% (w/v) sucrosesolution containing Nosema spores at dosage 80,000 spores per bee and 0 as control. The infectivity of A. mellifera was 12.24x10 6 +-7.18,-15.63x10 6+-18.59 spores/bee, while were 0.336x10 6+-0.231,-25.63x10 6+-13.39 and 20.9+-1.39-27.86+-16.06 spores/bee in A.florea and A. cerana respectively. In addition, the survival rates of dosed bees treated with 70% propolis in ethanol of these two species showed similar signs that were significantly higher compared to the control bees whereas no infection was found in control bees. These results suggest that propolis extracted from stingless shows positive effect on infected bees, the reduction of infection rate, infectivity and bee mortality including the increasing of protein production of the hypopharyngeal glands in both species.