การศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็นโรคกระดูกโปร่งบางของสตรีวัยก่อนและหลังหมดประจำเดือนและวัยสูงอายุ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็นโรคกระดูกโปร่งบาง และค้นหาปัจจัยทำนายการเกิดโรคกระดูกโปร่งบาง ในสตรีวัยก่อนและหลังหมดประจำเดือนและวัยสูงอายุ กลุ่มตัวอย่าง คือ สตรที่มีอาขุระหว่าง 40-86 ปี (อายุเฉลี่ย 54.33 ปี, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ± 8.11) เป็นสตรีวัยก่อนหมดประจำเดือน วัยหลังหมดประจำเดือนและวัยสูงอายุ ซึ่งมารับการตรวจหาค่าความหนาแน่นของกระดูก ณ หน่วยเวชศษสตร์นิวเคลียร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ในช่วงเดือนเมษายน-พฤศจิกายน 2542 จำนวน 377 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยระบบคอมพิวเตอร์โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS for window version 8 สถิติที่ใช้บรรยาย ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติที่ใช้ในการหาปัจจัยทำนายโรคกระดูกโปร่งบางใช้สถิติ discriminant analysis ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็น osteoporosis ของสตรีวัยก่อนและหลังหมดประจำเดือนและวัยสูงอายุ เป็นดังนี้ คือ ถ้าไม่ได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเสริมมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteoporosis เพิ่มขึ้น 1.0608 เท่า ถ้าอายุเพิ่มขึ้นมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteoporosis เพิ่มขึ้น 0.0173 เท่า ถ้าน้ำหนักเพิ่มขึ้นมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteoporosis เพิ่มขึ้น 0.0595 เท่า ถ้าใช้ยา steroid มีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteoporosis เพิ่มขึ้น 1.6504 เท่า ซึ่งปัจจัยเหล่านี้เป็นปัจจัยที่ร่วมคาดคะเน (D) การเป็นโรค osteoporosis ได้ร้อยละ 62.76 และสามารถเขียนเป็นสมการทำนายการเป็น osteoporosis ในรูปคะแนนดิบได้ดังนี้ D = 5.3042 + 0.0173 age + 0.0595 weight + 1.6504 drug + 1.0608 hor ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็น osteopenia ของสตรีวัยก่อนและหลังหมดประจำเดือนและวัยสูงอายุ เป็นดังนี้คือ ถ้าอายุเพิ่มขึ้นมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteopenia เพิ่มขึ้น 0.1031 เท่า ถ้าใช้ยา steoroid มีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteopenia เพิ่มขึ้น 0.9677 เท่า ถ้าไม่ได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเสริมมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteopenia 0.3835 เท่า ถ้าน้ำหนักเพิ่มขึ้นมีโอกาสเข้าไปอยู่ในกลุ่ม osteopenia ลดลง 0.0779 เท่า ซึ่งปัจจัยเหล่านี้เป็นปัจจัยที่ร่วมคาดคะเน (D) การเป็น osteopenia ได้ร้อยละ 62.76 และสามารถเขียนเป็นสมการทำนายเป็น osteopenia ในรูปคะแนนดิบได้ดังนี้ D = -1.5463 + 0.1031 age - 0.0779 weight + 0.9677 drug + 0.3835 hor