ผลของโปรแกรมส่งเสริมการใช้ยาฝังคุมกำเนิดต่อความรู้ระดับความพร้อมและการใช้ยาฝังคุมกำเนิดในมารดาวัยรุ่นหลังคลอด

Abstract

ถึงแม้ยาฝังคุมกำเนิดเป็นวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ สำหรับหญิงวัยรุ่น แต่พบว่าอัตราการใช้ยังต่ำกว่าเป้าหมายที่กำหนด การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองเพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการใช้ยาฝังคุมกำเนิดต่อความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาฝังคุมกำเนิด ระดับความพร้อมต่อการใช้ยาฝังคุมกำเนิด และการใช้ยาฝังคุมกำเนิดในมารดาวัยรุ่นหลังคลอด กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นครรภ์แรกอายุ 10-19 ปี รับบริการฝากครรภ์ โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช จังหวัดสุพรรณบุรี จำนวน 52 ราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์แบบเฉพาะเจาะจง แบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มควบคุม 26 ราย กลุ่มทดลอง 26 ราย กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติกลุ่มทดลองได้รับทั้งการพยาบาลตามปกติและโปรแกรม ส่งเสริมการใช้ยาฝังคุมกำเนิด จำนวน 2 ครั้งคือในระยะตั้งครรภ์ไตรมาสที่ 3 และระยะหลังคลอด เก็บรวมรวมข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2561 รวบรวมข้อมูล โดยการใช้แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาฝังคุมกำเนิด แบบประเมินความพร้อมต่อการใช้ยาฝังคุมกำเนิด และแบบบันทึกการใช้ยาฝังคุมกำเนิดหลังคลอด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ พรรณนา การทดสอบไคสแควร์ และการทดสอบทีแบบอิสระ ผลการวิจัยพบว่า มารดาวัยรุ่นในกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้เกี่ยวกับยาฝังคุมกำเนิด (t= -6.26, p< .05) สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากผลการวิจัยครั้งนี้เสนอแนะว่า ควรมีการส่งเสริมการใช้ยาฝังคุมกำเนิดในมารดาวัยรุ่น ตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์จนกระทั่งหลังคลอดเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ช้าที่ไม่พึงประสงค์ในช่วงวัยรุ่น