การพิสูจน์เอกลักษณ์พลอยแทนซาไนท์ที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนโดยเคโมเมทริกซ์และเทคนิคสเปกโทรสโกปีเชิงโมเลกุลเพื่อประโยชน์เชิงพาณิชย์

พิมพ์ทอง ทองนพคุณ; คเณศ วงษ์ระวี; เมธินี จามกระโทก; ปริญญา ชินดุษฏีกุล

dc.contributor.author	พิมพ์ทอง ทองนพคุณ
dc.contributor.author	คเณศ วงษ์ระวี
dc.contributor.author	เมธินี จามกระโทก
dc.contributor.author	ปริญญา ชินดุษฏีกุล
dc.contributor.other	มหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตจันทบุรี. คณะอัญมณี
dc.date.accessioned	2021-04-13T08:05:29Z
dc.date.available	2021-04-13T08:05:29Z
dc.date.issued	2559
dc.identifier.uri	http://dspace.lib.buu.ac.th/xmlui/handle/1234567890/4031
dc.description	โครงการวิจัยประเภทงบประมาณเงินรายได้ จากเงินอุดหนุนรัฐบาล (งบประมาณแผ่นดิน) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559	th_TH
dc.description.abstract	แทนซาไนท์ คือ อัญมณีที่มีชื่อเสียงมากชนิดหนึ่งในการค้าอัญมณี แทนซานท์มีสีน้ำเงินม่วงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เป็นพลอยชนิดซอยไซท์ ประเภทแคลเซียมอะลูมิเนียมไฮดรอกโซโรซิลิเกตในกลุ่มอิพิโดท เนื่องจากแทนซาไนท์มีสีสวยและหายากในธรรมชาติ ดังนั้นแทนซาไนท์ส่วนใหญ่ที่พบในการค้าอัญมณีจะมาจากการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนหรือการเผามาจากซอยไซท์เพื่อปรับปรุงสีให้ได้สีน้ำเงินถึงม่วง ณ เวลานี การปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนในซอยไซท์และแทนซาไนท์ยังไม่สามารถตรวจพบได้ วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี คือการจำแนกซอยไซท์ที่มาจากการเผาให้ได้สีน้ำเงินกับแทนซาไนท์ธรรมชาติด้วยการวิเคราะห์ลักษณะทางสเปกโทรสโกปีและการวิเคราะห์ด้วยเคโมเมทริกซ์ งานวิจัยนี ทำการปรับปรุงคุณภาพสีของแทนซาไนท์ธรรมชาติและซอยไซท์จากแทนซาเนียด้วยการเผาภายใต้สภาวะบรรยากาศที่อุณหภูมิ 400-700 องศาเซลเซียส สีของตัวอย่างซอยไซท์หลังเผาเปลี่ยนจากสีเหลืองอมน้ำตาลเป็นสีม่วงอมน้ำเงินภายใต้การเผาทุกอุณภูมิ การวิเคราะห์ตัวอย่างทั้งก่อนและหลังเผาจะวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐานในการวิเคราะห์อัญมณีและทำการเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสีและความแตกต่างของสีด้วยการวัดสีระบบ CIELAB วิเคราะห์สาเหตุการเปลี่ยนสีและองค์ประกอบทางเคมีด้วยเทคนิคเอกซเรย์ฟลูออเรสเซนส์สเปกโทรสโกปีแบบกระจายพลังงาน ยูวีวิสิเบิลสเปกโทรสโกปี ฟรูเรียร์ทรานสฟอร์มอินฟราเรดสเปกโทรสโกปี ฟลูออเรสเซนส์สเปกโทรสโกปี และรามานสเปกโทรสโกปี ผลการเปลี่ยนสีของตัวอย่างและคุณสมบัติของสเปกตรัมเป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุงคุณภาพสีและการวิเคราะห์ตัวอย่างแทนซาไนท์ที่ผ่านการเผา รามานสเปกตรัมสามารถนำมาใช้ร่วมกับการวิเคราะห์ด้วยเคโมเมทริกซ์ด้วยวิธี PCA ซึ่งให้ข้อมูลที่สัมพันธ์กับองค์ประกอบทางเคมีที่ใช้จำแนกความแตกต่างของซอยไซท์ที่ผ่านการเผาและแทนซาไนท์สีธรรมชาติได้	th_TH
dc.description.sponsorship	สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ	th_TH
dc.language.iso	th	th_TH
dc.publisher	คณะอัญมณี มหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตจันทบุรี	th_TH
dc.subject	อัญมณี	th_TH
dc.subject	สาขาวิศวกรรมศาสตร์และอุตสาหกรรมวิจัย	th_TH
dc.title	การพิสูจน์เอกลักษณ์พลอยแทนซาไนท์ที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนโดยเคโมเมทริกซ์และเทคนิคสเปกโทรสโกปีเชิงโมเลกุลเพื่อประโยชน์เชิงพาณิชย์	th_TH
dc.title.alternative	Characterizaton of heated tanzanites by chemometrics and molecular spectroscopic techniques for commercial application	en
dc.type	Research	th_TH
dc.author.email	pimthong@go.buu.ac.th	th_TH
dc.author.email	kanet.w@chula.ac.th	th_TH
dc.author.email	matinee@buu.ac.th	th_TH
dc.author.email	parinyac@buu.ac.th	th_TH
dc.year	2559	th_TH
dc.description.abstractalternative	Tanzanite is a very popular jewelry gemstone in gems trade. It is unique blue to violet gem variety of mineral zoisite, a calcium aluminium hydroxysoro silicate belonging to the epoiote group. Due to the beautiful color of tanzanite is rarely natural, nearly all tanzanite is usually has been heat-treated from zoisite to enhance the beautiful blue color in gem trade. At this time, heat treatment in zoisite and tanzanite are not detectable in most cases. The objective of this research aimed at differentiating heated blue zoisite from natural tanzanite by employing both spectroscopic characterization and chemometric analysis. In the research, the color enhancement of natural tanzanite and zoisite from Tanzania was performed by heat treatment in an atmosphere with the heating temperatures at 400-700oC. The color of zoisite samples was changed from brownish yellow to bluish violet color with all heating temperatures. Basic gemological equipment was applied to identify the unheated and heated samples. In order to study the color change of tanzanite after heat treatment, colors and color differences were measured and evaluated using CIELAB color measurement. The cause of color change and chemical behavior of tanzanite were studied by energy-dispersive X-ray fluorescence (EDXRF) spectrometry, UV–visible spectroscopy, Fourier transform infrared spectroscopy, Fluorescence spectroscopy and Raman spectroscopy. The results of color change and spectral properties may be utilized to enhance the satisfactory color and identification of heated tanzanite. Raman spectra were characterized and used for multivariate chemometric analysis by principal component analysis (PCA). Application of PCA to Raman data revealed the pattern and relationship of chemical composition for differentiation of heated blue zoisite from natural tanzanite.	en