การศึกษาการยับยั้งเชื้อราคอลเลโททริคัมที่ก่อโรคในพืช จากเชื้อแอคติโนมัยซีทส์

Abstract

เชื้อรา Colletotrichum spp. เป็นสาเหตุของโรคแอนแทรคโนส โรคผลเน่าโรคใบจุด พบการระบาดมากในช่วงฤดูฝน โดยมักก่อโรคในพืชที่สำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศ อาทิ เงาะ มังคุด ทุเรียน มะม่วง มะละกอ ยางพารา มันสำปะหลัง ลองกอง กล้วยไม้ เชื้อราชนิดนี้สามารถเข้าทำลายพืชทั้งในระยะอ่อนแอ และระยะสมบูรณ์ ก่อนการเก็บเกี่ยวระหว่างการเก็บเกี่ยว และหลังการเก็บเกี่ยว การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกเชื้อแบคทีเรียแอคติโนมัยซีสต์จากดินในพื้นที่การเกษตร เพื่อหาเชื้อที่มีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อรา Colletotrichum spp. เชื้อแอคติโนมัยซีสต์จำนวน 150 ไอโซเลท ถูกนำมาทดสอบด้วยวิธี Dual culture technique จากผลการทดสอบพบว่า มีเชื้อ 23 ไอโซเลทที่ สามารถต้านการเจริญของเชื้อรา Colletotrichum spp. ได้ คือ Act-62, 75, 79, 81, 85, 86, 114, 116, 117, 118, 120, 124, 125, 127, 130, 131, 132, 133, 135, 136, 141, 142 และ 147 และเมื่อทำการสุ่ม เชื้อแอคติโนมัยซีทส์จำนวน 3 ไอโซเลท คือ Act-120, Act-133 และ Act-135 เพื่อทำการวิเคราะห์ลำดับเบสของยีนส์ 16S rRNA พบว่าคือเชื้อ Streptomyces purpurascens, Streptomyces silaceus และ Streptomyces cavourensis ตามลำดับ ผลจากงานวิจัยนี้มีความเป็นไปได้ที่จะนำเชื้อกลุ่มแอคติโนมัยซีสต์นี้ไปใช้เพื่อการควบคุมทางชีวภาพ (biocontrol) เพื่อลดการใช้สารเคมีและส่งเสริมการเกษตรแบบอินทรีย์ Output / Outcome 1. บทความวิจัยระดับชาติ 1 เรื่อง (ร่างบทความวิจัยได้แนบท้ายไว้ในรายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์) 2. การพัฒนาบัณฑิตในระดับปริญญาโท คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 3. สร้างความร่วมมือระหว่างวิทยาเขต ในงานวิจัยนี้ได้ทำงานร่วมกับอาจารย์ที่วิทยาเขตจันทบุรี 4. พบเชื้อกลุ่มแอคติโนมัยซีทส์ 23 ไอโซเลทจากที่ได้ทำการทดลอง 150 ไอโซเลท คิดเป็นร้อยละ 15.3 มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา Colletotrichum spp.

ข้อเสนอแนะ ควรทำการวิจัยต่อยอดเพื่อหาสารที่ออกฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อรา Colletotrichum spp. หรือนำเชื้อแอคติโนมัยซีทส์เหล่านี้ไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ เช่น ปุ๋ยอัดเม็ดที่มีส่วนผสมของเชื้อแอคติโนมัยซีทส์