ความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรทางปกครองการกำกับดูแล และความเป็นอิสระขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทย : แนวคิด ประเด็นปัญหาและข้อพิจารณาบางประการ

Abstract

รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้นำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงในระบบความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรทางปกครองหรือความสัมพันธ์ระหว่างส่วนกลางกับท้องถิ่นอย่างมีนัยสำคัญหลักการใหม่ที่เรียกว่า “ การกำกับดูแล” ได้ถูกใช้เพื่อกำหนดแบบแผนความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับท้องถิ่นไว้ ทั้งนี้เป็นไปโดยสอดคล้องกับหลักการปกครองตนเองของท้องถิ่น อย่างไรก็ดี หลักการดังกล่าวและเครื่องมือทางกฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องนั้นเป็นแต่เพียงความสัมพันธ์ “ อย่างเป็นทางการ” เท่านั้น แต่การจะเข้าใจถึงปฏิสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นระหว่างส่วนกลางกับท้องถิ่นเราจำเป็นต้องพิจารณาถึงความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นในระดับปฏิบัติงาน ซึ่งชี้ให้เห็นว่า ส่วนกลางนั้นมีเครื่องมือและการแสดงบทบาทในลักษณะต่าง ๆ ที่ส่งผลให้เกิดกระบวนการของการกล่อมเกลา (socialization) ให้ท้องถิ่นเกิดการยอมรับในคุณค่าและแนวทางปฏิบัติต่าง ๆ ที่กำหนดโดยส่วนกลาง เกิดกระบวนการของการกลายเป็นระบบราชการ (bureaucratization) รวมถึงการเพิ่มพูนอำนาจการควบคุมในรูปของ “ อิทธิพล” ที่ส่วนกลางมีต่อท้องถิ่นอย่างรอบด้าน ท้องถิ่นไทยจึงยังคงถูกควบคุมอย่างเคร่งครัดจากส่วนกลางราวกับเป็นหน่วยงานระดับรอง