Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกณฑ์การคัดเลือกผู้ผลิตชิ้นส่วนภายใต้การบริหารความเสี่ยง และวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการกำหนดเกณฑ์ดังกล่าวในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ของบริษัทที่ตั้งอยู่ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) โดยเน้นการบูรณาการแนวคิดการบริหารความเสี่ยงเข้ากับกระบวนการจัดซื้อจัดหา ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อความมั่นคงและประสิทธิภาพของห่วงโซ่อุปทานในสภาวะแวดล้อมที่มีความไม่แน่นอนสูง การดำเนินการวิจัยประกอบด้วยการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณผ่านแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ และการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้มีประสบการณ์ในสายงานจัดซื้อจัดหา
ผลการวิจัยพบว่า องค์กรส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับเกณฑ์การคัดเลือก Supplier ในหลายด้าน โดยเฉพาะด้านคุณภาพ การส่งมอบตรงเวลา และการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ปัจจัยที่มีผลต่อการกำหนดเกณฑ์ดังกล่าวอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ ระยะเวลาดำเนินธุรกิจ จำนวนพนักงาน ระบบมาตรฐาน ISO การประเมินความเสี่ยง และประสบการณ์ต่อสถานการณ์ความไม่แน่นอน เช่น การขาดแคลนวัตถุดิบและภัยธรรมชาติ องค์กรที่มีการดำเนินงานมาอย่างยาวนานและมีขนาดใหญ่มีแนวโน้มกำหนดเกณฑ์การคัดเลือกที่ครอบคลุมมากขึ้น รวมถึงใช้แนวทางการบริหารความเสี่ยงอย่างเป็นระบบ เช่น การจัดทำแผนความต่อเนื่องทางธุรกิจ (Business Continuity Plan: BCP) การจัดทำแผนสำรองล่วงหน้า และการใช้การคาดการณ์ (Forecast) ในการจัดการความเสี่ยง
ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า การคัดเลือกผู้จัดซื้อจัดหาในยุคปัจจุบันไม่อาจพิจารณาเพียงปัจจัยด้านต้นทุนหรือคุณภาพเพียงอย่างเดียว หากต้องคำนึงถึงความสามารถของผู้จัดซื้อจัดหา ในการรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และบริหารจัดการความเสี่ยงได้อย่างยืดหยุ่นและยั่งยืน องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการกำหนดนโยบายจัดซื้อจัดหาเชิงกลยุทธ์ในภาคอุตสาหกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ