การสำรวจเลคตินในฟองน้ำทะเลและการยับยั้งแบคทีเรีย

Abstract

จากการสำรวจหาเลคตินในสิ่งสกัดโปรตีนจากฟองน้ำ จำนวน 48 ชนิด พบว่าสิ่งสกัดสามารถทำให้เม็ดเลือดแดงคนและสัตว์เกาะกลุ่มได้จำนวน 33 ชนิด จากตัวอย่าง 33 ชนิด ได้เลือกสิ่งสกัดจากฟองน้ำที่ให้ค่าการเกาะกลุ่มของเม็ดเลือดแดงคนในสภาพปกติและสภาพที่ปรับปรุงด้วยเอนไซม์ทริปซินหรือปาเบ่นแล้วเกาะกลุ่มระหว่าง 8-16,384 ไตเตอร์ ไม่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตก และโปรตีนเสียสภาพการทำงานเมื่อได้รับความร้อน พบว่าฟองน้ำที่ให้ค่าการเกาะกลุ่มของเม็ดเลือดแดงในระดับสูงและมีปริมาณของฟองน้ำจากธรรมชาติมากเพียงพอสำหรับการใช้สกัดโปรตีนเพื่อแยกแลคตินให้บริสุทธิ์และศึกษาการยับยั้งจุลชีพต่อไป ได้ 4 ชนิด ได้แก่ Spheciospongia congenera (LANT 05). Haliclona (Reniera)sp.(LKRK 05), Callyspongia (Euplacella) joubini (LSAB 02), Hyrtios erecta (LNOL 07) และ Chondrilla australiensis (SICA 04) จากการศึกษาคุณสมบัติบางประการของเลคตินจากฟองน้ำ LANT 05, LNOL 07, LSAB 02, และ SICA 04 พบมีความจำเพาะกับไกลโคโปรตีนมิวซินชนิด porcine stomach mucin และ bovine submaxiilary musin และเฟตูอิน มากกว่าน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหรือโมเลกุลคู่ เลคตินจากฟองน้ำ LNOL 07 ต้องการแมกเนเซียมไอออนเพื่อช่วยในการทำให้เม็ดเลือดแดงเกาะกลุ่มได้ดีขึ้น ส่วน LSAB 02 และ SICA 04 ไม่ต้องการโลหะไออนเพื่อช่วยทำให้เม็ดเลือดแดงเกาะกลุ่ม นอกจากนี้เลคตินจากฟองน้ำ LNOL 07 และ SICA 04 สามารถทำงานได้ดีที่อุณหภูมิ 25-50 องศาเซลเซียส LSAB 02 สามารถทำงานได้ดีที่อุณหภูมิ 25-35 องศาเซลเซียส การตรวจหาเลคตินจากน้ำเลี้ยงเชื้อแบคทีเรียที่แยกได้จากฟองน้ำ LKRK 05, LANT 05, LNOL 07 และ LSAB 02 นำน้ำเลี้ยงทดสอบการเกะกลุ่มของเม็ดเลือกแดงคนในสภาพปกติ พบว่า แบคทีเรียที่อยู่ร่วมกับฟองน้ำทุกชนิดดังกล่าวไม่สามารถทำให้เม็ดเลือดแดงคนเกาะกลุ่มได้ การทดสอบการมีฤทธิ์ต้านจุลชีพที่ทำให้เกิดโรคในสัตว์น้ำกลุ่มวิบริโอ ได้แก่ Vibrio alginolyticus, V. cholerae, V. fluvialis. V. harveyi, V. mimicus, V. parahaemolyticus พบว่าสิ่งสกัดจากฟองน้ำที่สามารถยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียกลุ่มวิบริโอได้ดี 3 อันดับแรก ได้แก่ LANT 05, LKRK 05 และ LSAB02 การทดสอบการมีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคในคน ได้แก่ Staphylococus aureus Micrococcus luteus และ Pseudomonas aeruginosa พบว่าฟองน้ำ Spheciospongia congenera, Haliclona (Reniera)sp., และ Callyspongia (Euplacella joubini สามารถยับยั้งเชื้อ Staphylococus aureus ได้ดีที่สุดร้อยละ 35-83