ผลของโปรแกรมการกำกับตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพและสมรรถภาพปอดของเด็กวัยเรียนโรคหืด

Abstract

โรคหืดเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญโดยเฉพาะในเด็กวัยเรียน เด็กวัยนี้จึงต้องมีการกำกับตนเองอย่างเหมาะสมเพื่อให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีและควบคุมความรุนแรงของโรคได้วัตถุประสงค์ของการวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการกำกับตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพและสมรรถภาพปอดของเด็กวัยเรียนโรคหืด กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กวัยเรียนโรคหืดที่เข้ารับการรักษาในคลินิกโรคหืดของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยธุยา ในปี พ.ศ. 2559 คัดเลือกตามคุณสมบัติที่กำหนด และสุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 25 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการกำกับตนเอง ซึ่งพัฒนามาจากแนวคิดการกำกับตนเองของแบนดูรา ประกอบด้วย 3 ขั้นตอนคือ 1) การสังเกตตนเอง 2) การตัดสินใจ และ 3) การแสดงปฏิกิริยาต่อตนเอง ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติเครื่องมือวิจัยที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพของเด็กวัยเรียนโรคหืด มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .81 และวัดค่าสมรรถภาพปอด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และการทดสอบที ผลการวิจัย พบว่า คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มตัวอย่างภายหลังได้รับ โปรแกรมการกับตนเองดีกว่า กลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (M = 134.50 , M =1 16.50., t= -9.89, p < .001) และมีค่าเฉลี่ยสมรรถภาพปอดของเด็กวัยเรียนโรคหืดภายหลังได้รับโปรแกรมการกำกับตนเองสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (M = 72.56, M = 68.60, t= -8.13, p < .001). ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการกำกับตนเองนี้มีประสิทธิภาพพยาบาลเด็กและผู้ให้การดูแลสุขภาพเด็กวัยเรียนสามารถนำโปรแกรมนี้ไปใช้โดยประยุกต์ให้เหมาะสมตามบริบท เพื่อส่งผลให้เด็กวัยเรียนโรคหืดมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีและสามารถเพิ่มค่าสมรรถภาพปอดได้