ความชุกชุมของปรสิต Lernanthropus sp. ในปลากะพงขาว การเปลี่ยนแปลงลักษณะพยาธิสภาพของเหงือกและการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของปลาต่อเชื้อปรสิต

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อรายงานความสัมพันธ์ของปัจจัยคุณภาพน้ำและปรสิต ภายนอกต่อองค์ประกอบเลือดในปลากะพงขาว (Lates calcarifer) ที่เลี้ยงในกระชังบริเวณปากแม่น้ำบ้านท่าแฉลบ จังหวัดจันทบุรี โดยทำการสุ่มเก็บตัวอย่างปลาที่เลี้ยงในกระชัง จำนวน 3 จุดเก็บ ตัวอย่าง ตั้งแต่เดือนมกราคม ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2561 จำนวนปลาทั้งหมด 481 ตัว จากผลการทดลอง พบว่าพาราไซท์ Lernanthropus sp. มีความชุกมากที่สุดในเดือนกุมภาพันธ์ รองลงมาเดือน มีนาคม เมษายน มกราคม พฤษภาคม ธันวาคม มิถุนายน พฤศจิกายน และตุลาคม โดยมีค่าความชุก เท่ากับ 93.33, 92.31%, 86.11%, 78.26%, 59.46%, 55.00%, 40.00%, 28.89% และ 14.89% ตามลำดับ และค่าความหนาแน่นเฉลี่ย (mean intensity) มากที่สุดคือเดือนมีนาคม รองลงมาคือ เดือนเมษายน พฤษภาคม กุมภาพันธ์ มกราคม ธันวาคม ตุลาคม พฤศจิกายน และมิถุนายน โดยมีค่าเท่ากับ 6.75±0.94, 4.94±0.72, 3.41±0.40, 3.32±0.40, 2.67±0.34, 1.85±0.15, 1.43±0.09, 1.38±0.11 และ 1.00±0.24 พาราไซท์ต่อปลา ตามลำดับ จากการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Correlation analysis พบว่าความหนาแน่นเฉลี่ยของพาราไซท์มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับ ฟอสเฟต (R=0.40) อุณหภูมิน้า (0.28) และความเค็ม (R=0.39) ความหนาแน่นเฉลี่ยของพาราไซท์ มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับค่าเม็ดเลือดแดงอัดแน่น (R=0.63) เม็ดเลือดขาวชนิด Monocyte (0.86) และ Neutrophil (0.15) นอกจากนี้ยังพบว่าค่าเม็ดเลือดแดงอัดแน่นมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับปริมาณแอมโมเนีย ออกซิเจนละลายในน้ำ และความเค็ม สำหรับการแสดงออกของยีน พบว่ายีนที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ มีการแสดงออกในระดับสูงในในปลาที่มีการติดเชื้อปรสิต Lernanthropus sp.