การพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับระบบบำบัดน้ำเสียทางชีวภาพแอคติเวเต็ทสลัดจ์ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปไมโครซอฟท์ Excel

Abstract

แบบจำลองทางคณิตศาสตร์สำหรับระบบบำบัดน้ำเสียทางชีวภาพแบบแอคติเวเต็ดสลัดจ์เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการประเมินวิธีการเพิ่มประสิทธิภาพของโรงบำบัดน้ำเสียแบบแอคติเวเต็ดสลัดจ์ หรือประเมินทางเลือกของการปรับเปลี่ยน โรงบำบัดน้ำเสีย หรือเพื่อใช้เป็นสื่อการสอนในมหาวิทยาลัยที่มีการเรียนการสอนรายวิชาวิศวกรรมน้ำเสีย เป็นต้น อย่างไรก็ตาม โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อการจำลองทางคณิตศาสตร์ สำหรับระบบบำบัดน้ำเสียนี้มีราคาสูงมาก การเข้าถึงโปรแกรมเหล่านี้ในประเทศไทยเป็นไปได้ยากด้วย ข้อจำกัดทางด้านงบประมาณและด้านภาษา โครงการวิจัยนี้จึงพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อใช้เป็นแบบจำลองทางคณิตศาสตร์สำหรับระบบบำบัดน้ำเสียทางชีวภาพแบบแอคติเวเต็ดสลัดจ์ด้วยชุดภาษา Visual Basic for Applications (VBA) ที่เป็นส่วนหนึ่งของโปรแกรม Microsoft Excel และอยู่ในชุดโปรแกรม Microsoft Office ซึ่งมักถูกติดตั้งบนเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลทั้งที่เป็นระบบปฏิบัติการ Windows และ Mac OS โดยใช้ภาษาไทยเป็นภาษาหลักในการพัฒนา ก็จะทำให้การใช้งานโปรแกรมมีความสะดวกมากขึ้น เข้าถึงโปรแกรมได้ตลอดเวลา ติดตั้งง่าย และมีราคาถูก ทำให้วิศวกร นักวิทยาศาสตร์ หรือนักวิจัยสามารถนำโปรแกรมคอมพิวเตอร์นี้ไปใช้งานในการออกแบบ ปรับปรุง วิจัย หรือวิเคราะห์ปัญหาสำหรับการเดินระบบ บำบัดน้ำเสียแอคติเวเต็ทสลัดจ์ได้ การพัฒนาโปรแกรมนี้นำแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ Activated Sludge Model (ASM) รุ่นที่ 1 มาเป็นองค์ประกอบหลักของโปรแกรมคอมพิวเตอร์นี้ โดยเรียกโปรแกรมที่ได้รับการ พัฒนานี้ว่า VBA-ASM-1 ทั้งนี้ โปรแกรมคอมพิวเตอร์นี้ได้รับการปรับเทียบกับผลการทดลองจากระบบบำบัด น้ำเสียจริง และถูกเปรียบเทียบผลการทำนายกับโปรแกรมสำเร็จรูปสำหรับระบบแอคติเวเต็ดสลัดจ์โดย เฉพาะที่เรียกว่า IAWPRC/UCTOLD ผลการปรับเทียบกับผลการทดลองจากระบบบำบัดน้ำเสียจริง และการ เปรียบเทียบกับโปรแกรมอื่น พบว่า โปรแกรมคอมพิวเตอร์ VBA-ASM-1 นั้นสามารถทำนายผลการจำลองได้ เทียบเท่ากับโปแกรมสำเร็จรูปและมีผลการทำนายเทียบเท่ากับผลการทดลอง จึงสามารถสรุปได้ว่า โปรแกรม ที่ได้รับการพัฒนาขึ้นนี้สามารถนำไปใช้งานได้จริงและมีความเทียบเท่ากับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีอยู่แล้ว