การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิชาฟิสิกส์ระดับอุดมศึกษาตามแนวคิดหลักการเรียนรู้แบบรอบรู้และแนวคิดห้องเรียนกลับทางเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์

Abstract

วัตถุประสงค์การวิจัย 1. ศึกษาแนวทางการนำแนวคิดการเรียนแบบรอบรู้ (Mastery learning) และแนวคิดห้องเรียนกลับทาง (Flipped classroom) ประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอนฟิสิกส์ระดับอุดมศึกษา 2. พัฒนา รูปแบบการเรียนการสอนฟิสิกส์ระดับอุดมศึกษา ตามแนวคิดการเรียนแบบรอบรู้ และแนวคิดห้องเรียนกลับทาง เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ 3. ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนฯ ที่เกิดกับผู้เรียน โดยเปรียบเทียบก่อนทดลองและหลังทดลองในด้าน ทัศนคติต่อวิชาฟิสิกส์ ผลสัมฤทธิ์การเรียน ทักษะการคิดวิเคราะห์และศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีรูปแบบการจัดการเรียนการสอนฯ ผลการวิจัย 1. ได้แนวทางการนำแนวคิดการเรียนแบบรอบรู้ (Mastery learning) และแนวคิดห้องเรียนกลับทาง (Flipped classroom) ประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอนฟิสิกส์ระดับอุดมศึกษา 7 ข้อ คือ 1.) ผู้สอนควรศึกษาทำความเข้าใจและเห็นแบบอย่างการจัดการเรียนการสอนแบบรอบรู้ หรือ/และ การเรียนการสอนแบบห้องเรียนกลับทาง 2.) ผู้สอนควรวิเคราะห์สภาพการเรียนการสอนขณะนั้นให้ครอบคลุมมากสุด 3.) ผู้สอนควรวิเคราะห์และเลือกเนื้อหาฟิสิกส์ที่เหมาะสม 4) ผู้สอนควรออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ให้ครอบคลุมทั้งก่อนเข้าชั้นเรียน ในชั้นหลัง และภายหลังชั้นเรียน ให้เชื่อมโยงสนับสนุนกัน 5.) กิจกรรมการเรียนรู้ควรนำรูปแบบการสอนหรือเทคนิคการสอนต่าง ๆ มาผสมผสาน 6) ก่อนจัดการเรียนการสอน ผู้สอนควรทำความเข้าใจกับผู้เรียน เกี่ยวกับประโยชน์ที่ผู้เรียนจะได้รับ จากการเรียนรู้แบบรอบรู้และห้องเรียนกลับทาง 7) ควรมีสิ่งจูงใจที่เหมาะสมกับ ความสนใจและวัยของผู้เรียน 2. รูปแบบการเรียนรู้ฯ มี 10 ขั้นตอน คือ 1) ผู้สอนศึกษาหลักการเรียนแบบรอบรู้และห้องเรียนกลับทาง 2) ผู้สอนวิเคราะห์ผู้เรียนและปัจจัยต่าง ๆ ให้ครอบคลุมมากสุด 3) ผู้สอนเลือกเนื้อหาที่เหมาะสม 4) ผู้สอนกำหนดวัตถุประสงค์การเรียน 5) ผู้สอนออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้สำหรับผู้เรียนก่อนเข้าชั้น เรียน 6) ผู้สอนออกแบบกิจกรรมการสอนในชั้นเรียน 7) ผู้สอนออกแบบกิจกรรมให้ผู้เรียนทบทวน/ฝึกฝน 8) ผู้สอนออกแบบสร้าง/จัดหา/เตรียม สิ่งต่าง ๆ 9) จัดการเรียนการสอนตามที่ออกแบบ 10) ผู้สอนประเมินผลการดำเนินการที่ผ่านมา เพื่อนำไปใช้ในครั้งต่อไป 3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนรู้ฯ กับกลุ่มตัวอย่าง 4 กลุ่ม พบว่าผลสัมฤทธิ์การเรียนทักษะการคิดวิเคราะห์ และทัศนคติต่อวิชาฟิสิกส์ หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสาคัญที่ .05 จากการสังเกตพฤติกรรมผู้เรียนพบว่า ผู้เรียนมีความพร้อมกับการเรียนในชั้นเรียนมากขึ้นกว่าการสอนแบบเดิม สามารถวิเคราะห์และแก้ปัญหาโจทย์ฟิสิกส์ รวมทั้งซักถามและแสดงความคิดวิเคราะห์เกี่ยวกับประเด็นทางฟิสิกส์ได้ดีขึ้น กว่าเดิม