การจัดทำผังพิสัยการวิจัยระบบสุขภาพ สุขภาวะ วิถีชีวิต และภูมิปัญญาด้านสุขภาพในภาคตะวันออก

Abstract

การศึกษาเพื่อจัดทำผังพิสัยการวิจัยระบบสุขภาพ สุขภาวะ และ ภูมิปัญญาด้านสุขภาพของประชาชนภาคตะวันออก ซึ่งดำเนินการระหว่างเดือนตุลาคม 2548- มกราคม 2549 การศึกษาดำเนินการโดย การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เจาะลึกบุคคล/กลุ่มบุคคล การระดมความคิดเห็น การสำรวจความคิดเห็นของประชาชน โดยสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่ม โดย แบ่งประเด็นการศึกษาออกเป็น 6 ประเด็นหลักคือ พฤติกรรมสุขภาพสิ่งแวดล้อมทางกายภาพสภาพสังคม ระบบริการสุขภาพ กลไกภาครัฐ/ประชาชน และภูมิปัญญาด้านสุขภาพ ผลการศึกษาพบประเด็นวิจัยที่ควรดำเนินการโดยเร่งด่วน ในประเด็นต่างๆดังนี้ 1. ด้านพฤติกรรมสุขภาพ 1) แนวทางบริหารจัดการเพื่อลดอัตราเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการขับขี่รถจักรยานยนต์ 2) แนวทางการบริหารจัดการเพื่อพัฒนาความสะอาดของอาหารที่ขายในตลาดนัด 3) การศึกษาสถานการณ์และปัจจัยีท่ส่งผลต่อการเกิดอุบัติเหตุต่อ การขับขี่รถจักรยานยนต์ (จันทบุรี ชลบรี ฉะเชิงเทรา) 4) การส่งสริมพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัยของกลุ่มต่างๆในภาคตะวันออก (แรงงาน เยาวชน ทหารเกณฑ์ รักร่วมเพศ ชาย/หญิงบริการ) 5) ปัจัจยที่สัมพันธืกับการแสดงพฤติกรรมทางเพศที่ไม่เหมาะสมของเยาวชนในภาคตะวันออก 6) การสร้างรูปแบบที่เหทาะสมในการพัฒนาพฤติกรรมการบริโภคอาหารในเด็กวัยต่าง ๆ 7) ปัจจัยเงื่อนไขที่ส่งผลต่อสถานการการแพร่ระบาดของสารเสพติดในภาคตะวันออก 8) การประยุคต์รูปแบบการออกกำลังกายในสถานที่ทำงานจำแนกตามลักษณะงาน 9) การพัฒนารูปแบบการส่งเริมการออกกำลังกายในเด็กวันก่อนเรียนและวัยเรียน 10) แนวทางการลดอันตรายของการทำงานของแรงงานอุตสาหกรรม (วัตถุมีคมบาด สิ่งของเข้าตา วัตถุหล่นทับ) 2. สิ่งแวดล้มทางกายภาพ 1) สภาพการปนเปื่อนของสารเคมีอันตรายในแหลงรองรับน้ำเสียในอุตสาหกรรม (แม่น้ำบางประกง พื้นที่ชายฝั่ง แม่น้ำปราจีนบุรี) 2) การศึกษาสภาพปัจจุบันของปัญหาสุขภาพจากการใช้สารเคมีในภาคเกษตรกรรม 3) ปัญหาการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมกับผลกระทบด้านสุขภาพของประชาชน (ระยอง สมุทรปราการ ชลบุรี) 4) การตรวจวัดระดับเสียงในจุตที่มีการจราจรหนาแน่นในชุมชนเมืองของภาคตะวันออก 5) การศึกษาติดตามคุณภาพอากาศในพื้นที่ซึ้งมีการร้องเรียน (ระยอง ชลบุรี) 6) การศึกษาสภาพปัญหาการขากแคลนน้ำอุปโภค บริโภคของประชาชนในเขตพื้นที่บริการน้ำประปา 3. สภาพสังคม 1) การศึกษาแนวทางการดำเนินการแก้ปัญหาการแพร่ระบาดของสื่อลามกในเยาวชน 2) สภาพปัจจุบันของสถานบันเทิงและลักษณะสถานบันเทิงที่ก่อให้เกิดปัญหาสังคมในภาคตะวันออก 3) ผลกระทบด้านสุขภาพของเด็กและเยาวชนจากปัญหาการหย่าร้างของบิดามารดา 4) การศึกษาปัจจัยสาเหตุสำคัญของการกระทำผิดกฎหมายของเด็กและเยาวชนในภาตตะวันออก 5) ผลกระทบจากปัญหาที่ดินทำกินต่อภาวะสุขภาพ (ฉะเชิงเทรา ชลบุรี) 6) ปัจจัยมูลเหตุที่สัมพันธ์กับการฆ่าตัวตายของวันรุ่นและวันทำงานในภาคตะวันออก 4. ระบบบริการสุขภาพ 1) การพัฒนาความรู้ด้านสุขภาพ และการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการบริการสุขภาพของผู้ใช้บริการศูนย์สุขภาพชุมชน 2) การศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาด้านความพร้อมในการให้บริการของเจ้าหน้าที่ในหน่วยบริการปนะถมภูมิในภาคตะวันออก 3) กาพัฒนาประสิทธิภาพในการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคติดต่อไข้หวัดนก 4) การประชาสัมพันธ์เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในสิทธิการรักษาพยาบาลในกลุ่มผู้ใช้แรงงาน 5) การพัฒนาความรู้ด้านสุขภาพ และการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดบริการสุขภาพของผู้ใช้บริการศูนย์สุขภาพชุมชน 6) การพัฒนารูปแบบการบริการฝากครรภ์เพื่อลดภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ (ปราจีนบุรี ตราด) 7) การสร้างแนวคิดที่เป็นรูปธรรมในการวางแผนระบบกำลังคนด้านสุขภาพ 5) กลไกภาครัฐ/ ประชาชน 1) การศึกษาเชิงวิเคราะห์แนวทางการดำเนินงานขององค์กรภาคประชาชนในการส่งเสริมสุขภาพของประชาชน 2) การศึกษาความร่วมมือของร้านค้าในการปฏิบัติตามนโยบายการห้ามขายบุหรีและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี 3) การศึกษาผลกระทบต่างๆด้านสุขภาพจากการท่องเที่ยว (กิจกรรมผิดกฎหมาย ยาเสพติด อาชญากรรม) 6) ภูมิปัญญาดานสุขภาพ 1) การจัดการความรู้เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาภูปัญญาด้านสุขภาพในภาคตะวันออก (การแพทย์พื้นบ้าน สมุนไพร นวดแผนไทย) 2) การศึกษาวัฒนธรรมพื้นบ้านที่สามารถนำมาประยุคต์ใช้ในการดูแลสุขภาพผู้ป่วยในชุมชน (โรคเอดส์ โรคเรื้อรัง) 3) การแก้ไขปัญหาความเชื่อที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพประชาชนในภาคตะวันออก อย่างไรก็ดีจากขอมูลในการวิเคราะห์สถานการณ์และความพร้อมของทีมศึกษา ได้สรุปประเด็นวิจัยที่เห็นควรดำเนินการในเบื้องต้น 7 ประเด็นคือ 1. แนวทางการบริหารจัดการเพื่อลดอัตราเสี่ยงต่อการเกิดอุบัตติเหตุจากการขับขี่รถจักยานยนต์ 2. แนวทางการบริหารจัดการเพื่อพัฒนาความสะอาดของอาหารที่ขายในตลาดนัด 3. การศึกษาแนวทางการดำเนินการแก้ปัญหาการแก้ปัญหาการแพร่ระบาดของสื่อลามกในเยาวชน 4. การศึกษาวิเคราะห์แนวทางการดำเนินงานขององค์กรภาคประชาชนในการส่งเสริมสุขภาพของประชาชน 5. การพัฒนาความรู้ด้านสุขภาพ และการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการบริการสุขภาพของผู้ใช้บริการศูนย์สุขภาพชุมชน 6. การจักการความรู้เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาภูมิปัญญาเพื่อสุขภาพในภาคตะวันออก (การแพทย์พื้นบ้าน สมุนไพร นวดแผนไทย) 7. การศึกษาวัฒนธรรมพื้นบ้านที่สามารถนำมาประยุคต์ใช้ในการดูแลสุขภาพผู้ป่วยในชุมชน