ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต่อการรับรู้ สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นวิจัยแบบทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชนกลุ่มตัวอย่างเป็น อสม. ที่อาศัยอยู่ในตำบลตะพง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง จำนวน 60 คน ซึ่งทำการสุ่มตัวอย่างแบบจับคู่ เป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน กลุ่มทดลองได้รับการเสริมสร้างพลังอำนาจในการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น โดยให้ อสม. ร่วมกันค้นหาปัญหา แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ร่วมตัดสินใจเลือกวิธีปฏิบัติพฤติกรรมที่เหมาะสม สรุปปัญหา วางแนวทางการแก้ไขปัญหาการดูแลผู้เป็นเบาหวานพัฒนาการคงไว้ซึ่งการปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ และฝึกปฏิบัติกับผู้เป็นเบาหวานในชุมชนจริง เป็นเวลา 6 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับมอบหมายกิจกรรมตามปกติเก็บรวบรวมข้อมูลการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานในชุมชนก่อนการทดลอง หลังการทดลองเก็บรวบรวมข้อมูลการรับรู้สมรรถนะแห่งตนหลังจากนั้น 1 เดือน เก็บรวบรวมข้อมูลพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวาน โดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา การทดสอบค่าไค-สแควร์ และการทดสอบค่าทีผลการวิจัย พบว่า การเสริมสร้างพลังอำนาจ อสม.มีผลทำให้กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยผลต่างของการรับรู้สมรรถนะแห่งตนมากกว่ากลุ่มควบคุม (t = 2.75, p(one tailed) < .05) แต่พฤติกรรมการดูแลของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน (t = 1.36, p(one tailed) > .05) ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย พยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน ควรนำวิธีการเสริมสร้างพลังอำนาจไปประยุกต์ในการพัฒนา อสม. เพื่อเพิ่มการรับรู้พลังอำนาจของ อสม. ให้มีความสามารถในการปฏิบัติงานดูแลผู้ที่เป็นเบาหวานใน ชุมชนต่อไป