จรรยาบรรณ : การควบคุมกันเองที่ยังมีปัญหา

Abstract

จริยธรรมและจรรยาบรรณมีความต่อการทำงานในทุกอาชีพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสื่อมวลชน ซึ่งเป็นองค์กรธุรกิจและสถาบันสาธารณะ ผลที่เกิดขึ้นจากการนำเสนอข้อมูลข่าวสารของสื่อมวลขนที่มีอิทธิพลต่อประชาชนผู้นับสารนานัปการ ทั้งด้านบวกและด้านลบ ดังนั้นการประกอบวิชาชีพหนังสือพิมพ์ด้วยการใช้สิทธิและเสรีภาพตามหลักการในรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนจึงต้องมีขอบเขต นอกเหนือจากกระบวนการควบคุมทางกฎหมายเป็นมาตรการหนึ่งที่เป็นรูปธรรมอยู่แล้ว สื่อมวลชนเองยังไม่ได้จัดตั้งองค์กรวิชาชีพขึ้นมาควบคุมกันเอง โดยใช้หลักการพื้นฐานแห่งจริยธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพเป็นข้อบังคับสำคัญ เพื่อไม่ให้สื่อมวลชนนำสิทธิและเสรีภาพเหล่านี้ไปละเมิดสิทธิและเสรีภาพผู้อื่น หรืออาจะกล่าวได้ว่าเป็นการละเมิดจริยธรรมวิชาชะของสื่อมวลชนนั่นเอง สภาการหนังสือแห่งชาติเป็นองค์กรหลักควบคุมทางจริยธรรม ที่จัดตั้งขึ้นมาได้เกือบทศวรรษแล้ว และปฏิบัติหน้าที่ตามธรรมนูญสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติหลายประการ แต่การควบคุมกันเองโดยสภาการหนังสือพิมพ์ฯกลับมีข้อกังขาและถูกจับตามองจากประชาสังคมว่า การทำหน้าที่ของสื่อมวลชนยังตั้งอยู่บนพื้นฐานความละเมิดอยู่บ่อยครั้ง และบทบาทของสภาหนังสือพิมพ์ฯ ในการดำเนินการนั้นเป็นรูปธรรมชัดเจนเพียงพอน่าเชื่อถือหรือไม่ จากข้อมูลการศึกษา ค้นคว้า รวบรวม วิจัย รวมทั้งสถิตการเรียกร้องของสภาการหนังสือพิมพ์ฯเอง เป็นสิ่งหนึ่งที่สนับสนุนสมญานาม “เสือกระดาษ” ของสภากาหนังสือพิมพ์ฯได้เป็นอย่างดี เพราะในแต่ละปีหนังสือพิมพ์ได้ทำหน้าที่ตามหลักการของปรัชญาวิชาชีพจนละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่นอยู่เสมอ ตั้งแต่กรณีเล็กๆ ที่ผู้เสียหายไม่ร้องเรียน จนถึงเหตุการณ์ใหญ่โตเช่น “คดีวีซีดีไฮโซ” ก็มีมาแล้ว ดังนั้น การที่จะทำให้หลักการควบคุมกันเองนี้เป็นจริงได้ ทุกฝ่ายต้องร่วมกันแก้ปัญหาอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายผู้ประกอบการวิชาชีพ สภาการหนังสือพิมพ์ฯ ประชาชน รวมทั้งสถาบันการศึกษาด้านสื่อมวลชนต้องปลูกฝังจริยธรรมในวิชาชีพให้แก่ผู้ศึกษาเพื่อก้าวสู่ความเป็นผู้ปฏิบัติงานโดยมีจรรยาวิชาชีพต่อไป