การศึกษารูปแบบการจัดการทรัพยากรปูทะเลอย่างยั่งยืนโดยชุมชน: กรณีศึกษาของชุมชนในเขตป่าเลนคุ้งกระเบน และป่าเลนปากน้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี

Abstract

ประเทศไทยมีระบบนิเวศแหล่งน้ำและทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์โดยเฉพาะระบบนิเวศป่าชายเลนที่เป็นแหล่งอนุบาลและการเจริญเติบโตของสัตว์น้ำ โดยเฉพาะปูทะเล ซึ่งนับวันจะมีปริมาณลดลงอย่างเห็นได้ชัดเจน ป่าเลนคุ้งกระเบน และป่าเลนปากน้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี เป็นชุมชน ประมงที่ทำการประมงปูทะเล และได้รับผลกระทบจากการที่ปูทะเลมีจำรวนลดน้อยลง การจัดการปูทะเลบริเวณนี้จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นและเร่งด่วน การศึกษารูปแบบการจัดการทรัพยากรปูทะเลอย่างยั่งยืน โดยชุมชนนั้นเป็นทางออกที่ดีที่สุดในการจัดการประมงปูทะเลบริเวณนี้ โดยศึกษาความต้องการของชุมชนโดยใช้แบบสอบถามและเก็บข้อมุลเกี่ยวกับความสมบูรณ์เพศของปูทะเลบริเวณนี้ทุกเดือน ซึ่งผลการศึกษาที่ได้คือ ชุมชนชาวประมงปูทะเลบริเวณป่าเลนคุ้งกระเบนและป่าเลนปากน้ำเวฬุมีความพร้อมในการจัดการประมงปูทะเลในเรื่องของการจัดทำธนาคารปู ห้ามทำลายป่าชายเลน กำหนดขนาดตาอวนของลอบพับและขนาดตาอวนที่ใช้ กำหนดฤดูห้ามจับปูทะเลในฤดูวางไข่หรือมีไนอกกระดอง กำหนดขนาดปูทะเลที่จับ และกำหนดพื้นที่ในการทำการประมงปูทะเลอย่างชัดเจน ซึ่งในการจัดการประมงปูทะเลโดยชุมชนนั้น ต้องได้รับความร่วมมือทั้งจากภาครัฐและเอกชน