สภาพการประเมินผลการเรียนรู้และแนวทางการพัฒนาครูด้านการประเมินผล

Abstract

การวิจัยสภาพการประเมินผลการเรียนรู้และแนวทางการพัฒนาครูด้านการประเมินผล มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ ได้แก่ เพื่อสำรวจสภาพการประเมินผลการเรียนรู้ตามเป้าหมายการเรียนรู้ของ Bloom ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ครูผู้สอนที่ดำเนินการสอนในระดับมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน หน่วยตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เพื่อให้สอดรับกับแผนงานวิจัย โดยเลือกโรงเรียนจากทั้งสองสังกัดที่ยินดีให้ความรวมมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลและเข้าเป็นหน่วยตัวอย่างในการอบรม จากพื้นที่เครือข่ายวิจัย 5 พื้นที่ คือ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี ปทุมธานี นครปฐม และอุบลราชธานี ตัวแปลที่ใช้ในการศึกษาคือสภาพการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามเป้าหมายการเรียนรู้ของ Bloom (1956) ภูมิหลังและประสบการณ์ที่ส่งผลต่อการประเมินผลการเรียนรู้ 3 ประเด็นคือ วุฒิการศึกษาสูงสุด ประสบการณ์การสอน และกลุ่มสาระการเรียนรู้ ผลจากการศึกษาหน่วยตัวอย่างในการวิจัย 232 คน จากโรงเรียนจำนวน 19 โรง พบว่า ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีประสบการณ์การสอนน้อยกว่า 5 ปี สำเร็จการศึกษาสูงสดระดับปริญญาตรี ไม่ได้ดำรงตำแหน่งบริหาร ด้านการให้ความสำคัญกับการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามเป้าหมายการเรียนรู้ของ Bloom (1956) พบว่า ครูส่วนใหญ่ให้ความสำคัญในทุกระดับมากพอๆ กัน และมีความเชื่อว่าเครื่องมือที่ตนใช้อยู่ในปัจจุบันสามารถวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของ Bloom (1956) ได้ทุกระดับ เมื่อสอบถามถึงแนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ พบว่า การทดสอบระหว่างเรียน การทดสอบกลางภาคและปลายภาค ยังคงเป็นกิจกรรมที่ครูทำอย่างสม่ำเสมอในระดับมาก ส่วนการสังเกตความก้าวหน้าของผู้เรียนโดยครูนั้น ครูระบุว่าทำบ่อย ๆ เป็นส่วนมาก ส่วนการประเมินผลการเรียนรู้แบบอื่น เช่น ให้ผู้เรียนประเมินตนเอง ให้เพื่อนร่วมชั้นเรียนเป็นผู้ประเมิน ให้ผู้เรียนจัดทำแฟ้มสะสมงาน และการสัมภาษณ์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล/รายกลุ่ม ครูส่วนใหญ่ระบุว่าทำเป็นบางครั้ง สำหรับรูปแบบของเครื่องมือวัดที่ใช้ในการวัดละประเมินผลการเรียนรู้นั้น พบว่า แบบทดสอบแบบเลือกตอบ ยังคงเป็นเครื่องมือที่ครูส่วนใหญ่ระบุว่าใช้อย่างสม่ำเสมอในปริมาณที่มาก ส่วนแบบทดสอบแบบอื่นนั้นมีการใช้งานบ้าง สำหรับการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือที่สร้างขึ้นนั้น พบว่า การหาความยาก อำนาจจำแนก การตรวจสอบความเที่ยงตรง และการตรวจสอบความเชื่อมั่น เป็นกิจกรรมที่ครูส่วนใหญ่ระบุว่าดำเนินการเป็นบางครั้ง ส่วนปัญหาในการวัดและประเมินการเรียนรู้ในปัจจุบัน พบว่า ไม่มีเวลาในการพัฒนาเครื่องมือใหม่ ๆ มากที่สุด รองลงมาคือ ขาดความรู้เรื่องการวัดและประเมินผลที่เพียงพอ ส่วนประเด็นที่เป็นปัญหาน้อยที่สุด คือ ขาดความร่วมมือจากผู้มีส่วนร่วม เช่น อาจารย์ผู้สอน ผู้บริหาร เป็นต้น เมื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 3 ประเด็นคือ วุฒิการศึกษาสูงสุด ประสบการณ์การสอน และกลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยศึกษาว่า ถ้ามีคุณลักษณะแตกต่างกัน ทำให้น้ำหนักความสำคัญของการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามเป้าหมายการเรียนรู้ของ Bloom ต่างกันหรือไม่ พบว่า วุฒิการศึกษาสูงสุดและประสบการณ์การสอนนั้นส่งผลน้อยมาก ในการให้ความสำคัญระดับการวัดผลการเรียนรู้ ส่วนกลุ่มสาระการเรียนรู้นั้นมีความแตกต่างบ้างในบางกลุ่มสาระ เช่น กลุ่มการเรียนรู้คณิตศาสตร์วิทยาศาสตร์ จะให้ความสำคัญกับระดับความเข้าใจ และนำไปใช้สูงกว่ากลุ่มสาระอื่น ส่วนกลุ่มการเรียนรู้ภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ให้ความสำคัญกับระดับการสังเคราะห์และการประเมินค่า เมื่อศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพ พบว่า ปัญหาสำคัญของการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของไทยนั้นอยู่ที่การขาดความรู้ความเข้าใจ ขาดความมั่นใจในการจัดการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ระดับสูง และสภาพของแบบทดสอบในระดับอื่นๆ ยังคงเป็นปัจจัยหลักในการดำเนินการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของโรงเรียน The two purposes of this research, “State of Learning Assessment and Guideline for Teacher Development on Assessment,” were to survey the state of learning assessment based on the goal of Bloom at the basic education level. The population was from secondary school teacher in the Office of Basic Education Commission and the Office of the Private Education Commission, and the sample were selected schools from two commissions that were willing to collect data; and to be the unit of training from five areas including Bangkok, Nonthaburi, Pathumthani, Nakorn Pathom and Ubon Ratchathani. Variables in this study are state of measurement and learning assessment towards Bloom’s learning goal by education background and experience in three Item of learning assessment s the highest education background, teaching experience and group of learning. The results showed 232 samples from 19 schools of which most were female teacher who had at least five years’ experience with the highest education background of a bachelor degree and no administrative position. The importance of measurement and learning assessment based on Bloom’s goal, most teachers gave each item a high level of importance and believed that the learning assessment instrument is able to be used nowadays based on Bloom’s goal in each level. The method of measurement and learning assessment; testing during studying, midterm and final exams are always used as activities by teachers at the high level. Teachers always use other methods of measurement and learning assessment such as students’ self-evaluation, students’ peer evaluation, students’ portfolios and individual and group of students’ interviews. Most of the teacher sometimes looked over the students’ observation of their improvement. Most of the teacher always used the instrument for measurement and learning assessment such as multiple choice tests, short answer tests and other types of tests as well. Teachers sometimes verified the quality of instrument for difficulty, discrimination, validity and reliability for the activities. Most problems of the measurement and learning assessment nowadays found that teachers didn’t have time to improve learning assessment’s tool and lacked learning assessment’s knowledge, respectively. The least problems of the measurement and learning assessment were lack of teachers’ and administrators’ cooperation. A study that is related to factors of the measurement and learning assessment for three items such as the highest education background, teaching experience and learning groups whether the characteristic is different due to the weight of the importance of the measurement and learning assessment towards Bloom’s learning goal. The results found that the highest education background and teaching experience had less effect on the importance of the measurement and learning assessment. Learning Groups were different in some learning groups such as Math Learning Group and Science Learning Group and that teachers gave more importance and level of understanding and applied the use more than in other learning groups. Thai and foreign languages learning groups gave importance to the level of synthesis and evaluation. A qualitative study found that the important problems of the measurement and learning assessment in Thailand were lack of knowledge and understanding, confidence in the management of the high level of measurement and learning assessment, teaching environment for the high level of measurement and learning assessment and the testing in other level were the major factors in the school measurement and learning assessment. Keywords: state of measurement and learning assessment, high level of learning assessment