การศึกษาวงจรสืบพันธุ์ของหอยสองฝาบางชนิดที่พบมากบริเวณชายหาดบางแสนและอ่างศิลา จังหวัดชลบุรี

Abstract

งานวิจัยฉบับนี้เป็นการศึกษาการพัฒนาการของเซลล์สืบพันธุ์และวงสืบพันธุ์ของหอยตับ Meretrix meretrix (Linnaeus, 1758) (Bivalvia : Veneridae) จากบริเวณหาดบางแสน จังหวัดชลบุรี โดยการเก็บตัวอย่างหอยตลับเดือนละ 10 ตัว ตั้งแต่เดือนมกราคม ถึงเดือนันวาคม 2539 นำมาศึกษาเนื้อเยื่อโดยใช้พาราฟินเทคนิค แลวิเคราห์การพัฒนาด้วยกล้องจุลทรรศน์หลังการย้อมสีฮีมาท็อกไซลินแลอีโอซิน (hemaoxylin&eosin) วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อทราบการพัฒนาการของอวัยวะสืบพันธุ์ การสร้างเซลล์สืบพันธุ์ แลช่วงเวลาการวางเซลล์สืบพันธุ์ของปรชากรหอยตลับใบริเวณบางแสน การศึกษาครั้งนี้พบว่าหอยตลับมีความยาวเฉลี่ยสูงสุด 52.19+9.09 มิลลิเมตร (n=120) อัตราส่วนรหว่างเพศผ้แลเพศเมียเป็น 0.86 : 1 (เพศผู้ 45 ตัว และเพศเมีย 52 ตัว) หอยตลับมีการพัฒนาของเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย 6 ระยะ ได้แก่ระยะโอโอโกเนียม 1 ระยะ และระยะ โอโอไซต์ 5 ระยะ ได้แก่ ระยะโอโอไซต์แรก ระยะโอโอไซต์สอง ระยะโอโอไซต์สาม ระยะโอโอไซต์สี่ และระยะโอโอไซต์ห้า การพัฒนาการของเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้แบ่งออกเป็น 4 ระยะ ได้แก่ สเปอร์มาโตโกเนีย สเปอร์มาโตไซต์ สเปอร์มาติด แลสเปอร์มาโตซัว แลการพัฒนาการของอวัยวะสืบพันธุ์ของหอยตลับแบ่งออกเป็น 6 ระยะได้แก่ ระยะก่อนการพัฒนา ระยะเริ่มพัฒนาการ ระยะกำลังพัฒนาการ รยะเซลล์สืบพันธ์สุก ระยะเริ่มวางเซลล์สืบพันธุ์ และระยะหลังการวางเซลล์สืบพันธุ์ของหอยตลับมี 2 ช่วง ได้แก่ ช่วงเดือนพฤษภาคม แลช่วงต้นเดือนกันยายน คิดเป็นร้อยล 90 และ 70 ตามลำดับ