ศักยภาพการออกฤทธิ์ของพืชสมุนไพรท้องถิ่นภาคตะวันออกของประเทศไทยต่อการปกป้องเซลล์ประสาทในโรคความเสื่อมจากระบบประสาทกลาง

Abstract

โรคความเสื่อมจากระบบประสาทกลางเป็นภาวะหนึ่งที่มีอุบัติการณ์เกิดโรคสูงและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของประชากรไทย โรคความเสื่อมจากระบบประสาทกลางที่สำคัญ คือ โรคพาร์กินสัน จากการศึกษาที่ผ่านมาที่รายงานกลไกของอนุมูลอิสระต่อการเกิดพยาธิสภาพของโรคพาร์กินสัน และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดผักกูด ผู้วิจัยจึงตั้งสมมติฐานว่าสารสกัดผักกูดสามารถมีฤทธิ์ต่อการปกป้องเซล์ประสาท ตลอดจนการผลต่อการเพิ่มการเรียนรู้และความจำ ในการศึกษานี้ผู้วิจัยจึงได้นำสารสกัดแอลกอฮอล์ของสารสกัดผักกูดขนาดต่าง ๆ ได้แก่ 10, 50 และ 200 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักตัวมาป้อนหนูขาวพันธุ์ Wistar เพศผู้น้ำหนักประมาณ 280-320 กรัม จากนั้นนำมาเหนี่ยวนำให้เกิดภาวะจำลองโรคพาร์กินสัน ด้วยการฉีดสาร 6 OHDA แล้วนำมาประเมินการเปลี่ยนแปลงของอนุมูลอิสระที่พบในเนื้อเยื่อสมองหนูแรท โดยการประเมินการเปลี่ยนแปลง oxidative stress markers ได้แก่ ปริมาณ Malondialdehyde (MDA) การทำงานของเอนไซม์ต้านอนุมูลอิสระ ได้แก่ Superoxide dismutase (SD), Catalase (CAT) และ Glutathione peroxidase (GPx) ในสมองส่วน Cerebral cortex, Striatum และ Hippocampus พบว่าหนูแรท กลุ่มที่ได้รับสารสกัดผักกูด มีการทางานของเอนไซม์ต้านอนุมูลอิสระที่กล่าวข้างต้นเพิ่มขึ้น และพบการเปลี่ยนแปลงของการลดลงของ MDA ลดลงทุกขนาดของสารสกัด และเมื่อประเมินผลการให้สารสกัดผักกูด ในการปกป้องสมองพบว่า หนูแรทกลุ่มที่ได้รับสารสกัดผักกูด ขนาด 200 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักตัว ความหนาแน่นของเซลล์ประสาทที่รอดชีวิตเพิ่มมากขึ้น ความหนาแน่นของเซลล์ประสาท Bcl-2 เพิ่มมากขึ้น และความหนาแน่นของเซลล์ประสาท Caspase-3 ลดลง เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับสารสกัดผักกูด ดังนั้นการวิจัยนี้แสดงถึงกลไกการออกฤทธิ์ของสารสกัดผักกูดในวิถีอะพอพโทซิสได้ อย่างไรก็ตามกลไกการออกฤทธิ์หลักของสารสกัดผักกูดนั้นยังต้องศึกษาเพิ่มเติมต่อไป